طراحی الگوی شایستگی‌های استدلال تاریخی دانشجویان رشته تاریخ

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی دانشگاه شیراز، دانشیار، دکترای برنامه ریزی درسی، دانشگاه شیراز، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، بخش مدیریت و برنامه

2 عضو هیات علمی دانشگاه شیراز، استادیار، دکترای تاریخ اسلام، دانشگاه شیراز، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، بخش تاریخ، شیراز، ایران.

3 دانشگاه شیراز

4 دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.

5 دانشجوی دکتری برنامه ریزی درسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

6 دکتری برنامه ریزی درسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

10.22099/jcr.2024.7794

چکیده

آموزش تاریخ نقش بسزایی در انتقال نگرش‌ها، ارزش‌ها و رفتارهای اجتماعی مطلوب ایفا می‌کند. از این رو، هدف اصلی از انجام این پژوهش، طراحی الگوی شایستگی‌های استدلال تاریخی دانشجویان رشته تاریخ بوده است. این پژوهش کیفی با استفاده از روش هفت مرحله‌ای ساندلوسکی و باروسو انجام شده است. تیم فراترکیب متشکل از سه نفر متخصص برنامه‌ریزی درسی و یک نفر مسلط به روش پژوهش فراترکیب بود. 16 منبع پژوهشی مرتبط، مبنای تحلیل قرار گرفت که نتیجه آن استخراج مدل مشتمل بر چهار مضمون پایه آگاهی تاریخی، آگاهی از مفاهیم و راهبردهای فراتاریخی، تفکر تاریخی و مهارت‌های تاریخی بود. اعتبارپذیری داده‌ها با استفاده از تکنیک‌‌های انتقال‌پذیری و هم‌سوسازی داده‌ها و اعتمادپذیری به داده‌ها نیز با هدایت دقیق جریان جمع‌آوری اطلاعات و هم‌سوسازی پژوهش‌گران تائید شد. به طور کلی یافته‌های این مقاله نشان داد که شایستگی‌های استدلال تاریخی به دانشجویان کمک می‌کند تا بر پایه شواهد، مدارک و منابع مستدل، معتبر، قابل اتکا و دست اول اقدام به تفسیر و تحلیل رخدادهای تاریخی نمایند. ضمن اینکه با این مهارت می‌توانند با ارزش‌گذاری منابع، در عمل دچار خطا نیز نشوند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


Abbas, E. W., Syaharuddin, M., Mutiani, M., Susanto, H., & Jumriani, J. (2022). Strengthening Historical Thinking Skills through Transcript-Based Lesson Analyses Model in the Lesson of History. Kajian-Kajian Lokal Kalimantan Selatan, 54.Abdul Rahman Khadr, Abdul Aleem (2009). Muslims and writing history. Translation: Sadegh Ebadi, Tehran: Semit.
Bain, R., & Mirel, J. (2006). Setting up camp at the great instructional divide: Educating beginning history teachers. Journal of teacher education, 57 (3), 212-219.
Chenail, R. J. (2011). Learning to appraise the quality of qualitative research articles: a contextualized learning object for constructing knowledge. Qualitative Report, 16 (1):236-48.
Havekes, H., Coppen, P. A., & Luttenberg, J. (2012). Knowing and doing history: A conceptual framework and pedagogy for teaching historical contextualization. History Education Research Journal, 11 (1), 72-93.
Hsiao, Y. M. (2004). Taiwanese students’ understanding of differences in history textbook accounts. In Understanding History (pp. 61-73). Routledge.Huijgen, T., Van Boxtel, C., van de Grift, W., & Holthuis, P. (2017). Toward historical perspective taking: Students’ reasoning when contextualizing the actions of people in the past. Theory & Research in Social Education, 45(1), 110-144.
Levesque, S. (2008). Thinking historically: Educating students for the twenty-first century. University of Toronto Press.
Lincoln, Y. S., & Guba, E. G. (1985). Naturalist inquiry.
Luis, R., & Rapanta, C. (2020). Towards (re-) defining historical reasoning competence: A review of theoretical and empirical research. Educational Research Review31, 100336.
McGrew, S., Breakstone, J., Ortega, T., Smith, M., & Wineburg, S. (2018). Can students evaluate online sources? Learning from assessments of civic online reasoning. Theory & research in social education46(2), 165-193.
Mendez, S., & Tirado, F. (2016). Enhancing Historical Reasoning: A Strategy Including Formative Assessment with Systematic Continuous Feedback. International Journal of Educational Psychology5(2), 187-219.
Mirjafari, H., & Nurai, M. (2008). Research method in history. Tehran: Research Institute of Islamic Culture and Thought. [Persian].
Monte Sano, C. (2008). Qualities of historical writing instruction: A comparative case study of two teachers’ practices. American Educational Research Journal45 (4): 1045-1079.
Parkes, R. J., & Donnelly, D. (2014). Changing conceptions of historical thinking in History education: an Australian case study. Revista Tempo e Argumenta, 6 (11): 113-136.
Puteh, S. N., Maarof, N., & Tak, E. (2010). Students’ perception of the teaching of historical thinking skills. Pertanika Journal of Social Sciences and Humanities, 18, 87-95.
Resendes, M., & Chuy, M. (2010). Knowledge building for historical reasoning in Grade 4. In Proceedings of the 9th International Conference of the Learning Sciences-Volume 2 (pp. 443-444).
Seixas, P., & Morton, T. (2013). The big six historical thinking concepts. Toronto, ON, Canada: Nelson Education.
Sendur, K. A., Van Drie, J., VanBoxtel, C., & Kan, K. J. (2022). Historical reasoning in an undergraduate CLIL course: students’ progression and the role of language proficiency. International Journal of Bilingual Education and Bilingualism25(6), 2058-2074.
Stoel, G. L., van Drie, J. P., & van Boxtel, C. A. (2015). Teaching towards historical expertise. Developing a pedagogy for fostering causal reasoning in history. Journal of Curriculum Studies47(1), 49-76.

Talin, R. (2015). Historical Thinking Skills – The Forgotten Skills? International Journal of Learning and Teaching, 7 (1): 15- 23.

Tally, B., & Goldenberg, L. B. (2005). Fostering historical thinking with digitized primary sources. Journal of Research on Technology in Education, 38(1), 1-21.
VanBoxtel, C., & VanDrie, J. (2013). Historical reasoning in the classroom: What does it look like and how can we enhance it? Teaching History, (150), 44.
VanBoxtel, C., & VanDrie, J. (2018). Historical reasoning: Conceptualizations and educational applications. The Wiley international handbook of history teaching and learning, 149-176.
VanDrie, J. (2004). Historical reasoning: A comparison of how experts and novices contextualise historical sources. International Journal of Historical Learning, Teaching and Research Volume 4 Number 2 July 2004 ISSN 1472–9466 Editorial Board 2, 89.
VanDrie, J. (2005). Learning about the past with new technologies: Fostering historical reasoning in computer-supported collaborative learning (Doctoral dissertation, Utrecht University).
VanDrie, J., & VanBoxtel, C. (2008). Historical reasoning: Towards a framework for analyzing students’ reasoning about the past. Educational Psychology Review20, 87-110.
VanDrie, J., VanBoxtel, C., Erkens, G., & Kanselaar, G. (2005). Using representational tools to support historical reasoning in computer-supported collaborative learning. Technology, Pedagogy and Education, 14 (1), 25-41.
VanDrie, J., Braaksma, M., & VanBoxtel, C. (2015). Writing in history: Effects of writing instruction on historical reasoning and text quality. Journal of Writing Research7 (1): 123-156.
VanSledright, B. (1998). On the Importance of Historical Positionality to Thinking about and Teaching History. International Journal of Social Education, 12 (2): 1-18.
Weinstock, M. (2009). Relative expertise in an everyday reasoning task: Epistemic understanding, problem representation, and reasoning competence. Learning and Individual Differences, 19 (4): 423-434.