میزان انطباق درک دانش‌آموزان دختر و پسر پایه دهم از شکل‌های هندسی با مسائل کتاب درسی هندسه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی دانشگاه

2 گروه ریاضی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی

10.22099/jcr.2024.7635

چکیده

مطالعه حاضر با هدف بررسی درک دانش‌آموزان پایه دهم از شکل‌های هندسی بر اساس نظریه دووال و همچنین بررسی کتاب درسی هندسه این پایه از نظر پرداختن به هر یک از ابعاد درک شکل‌های هندسی به روش‌های پیمایشی و تحلیل محتوا انجام گردید. جامعه آماری در بخش پیمایشی، دانش‌آموزان پایه دهم رشته ریاضی شهرستان پاکدشت و نمونه شامل 235 نفر از آن‌ها‌ بود که به روش تصادفی خوشه‌ای انتخاب شدند. در بخش تحلیل محتوا، جامعه آماری، کلیه مسائل کتاب هندسه پایه دهم بود و حجم نمونه با جامعه یکسان در نظر گرفته شد. ابزار اندازه‌گیری در بخش پیمایشی، آزمونی بر اساس پژوهش‌های مرتبط بود که روایی آن توسط متخصصان و پایایی آن به کمک معیار آلفای کرونباخ تأیید گردید. برای تجزیه ‌و تحلیل داده‌ها، آمار توصیفی مورد استفاده قرار گرفت. یافته‌های پژوهش بیانگر آن بود که درصد پاسخ‌های نادرست و بدون پاسخ دانش‌آموزان در حل مسائل استدلالی و عملیاتی، بیش‌تر از مسائل ادراکی و مرحله‌ای است و بین عملکرد دختران و پسران، تفاوت قابل توجهی وجود ندارد. بررسی مسائل کتاب هندسه پایه دهم نیز نشان داد که اکثر مسائل آن مرتبط با درک‌های استدلالی و عملیاتی هستند. در واقع، علی‌رغم آنکه اکثر مسائل کتاب هندسه پایه دهم به مسائل استدلالی و عملیاتی اختصاص یافته است اما عملکرد دانش‌آموزان در پاسخ‌دهی به مسائل مرتبط با این دو درک در حد انتظار نبود. پیشنهاد می‌گردد تا نحوه ارائه مطالب در کتاب درسی و یا شیوه‌های تدریس هندسه به گونه‌ای اصلاح شود تا زمینه تقویت هر چهار درکِ دانش‌آموزان فراهم گردد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


Alamian, V., Seyyedi, M., & Habibi, M. (2018). Identifying the misconceptions of eighth grade students on geometry skills and the use of Van Hiele theory to improve their geometry skills. Quarterly Journal of Educational Innovations, 17(3), 123-147. [Persian]
Adolphus, T. (2011). Problems of teaching and learning of geometry in secondary schools in Rivers State, Nigeria. International Journal of Emerging Sciences, 1(2), 143-152.
Bagheri, G. (2015). Identifying common misconceptions in geometry1 and using van Hiele method to improve students’ geometry reasoning. Master Thesis in Mathematics Education. University of Shahid Chamran, Ahvaz. [Persian]
Bakhshalizadeh, S., Broojerdian, N. (2018). Identifying the primary school fourth grade students’ common misconceptions in content area of geometry and measurement: A comparison of their performance with the mean performance at international level. Quarterly Journal of Educational Innovations, 16(4), 101-126. [Persian]
Barut, M. E. O., & Retnawati, H. (2020). Geometry learning in vocational high school: Investigating the students’ difficulties and levels of thinking. In Journal of Physics: Conference Series (Vol. 1613, No. 1, p. 012058). IOP Publishing.
Burger, W. F., & Shaughnessy, J. M. (1986). Characterizing the van Hiele levels of development in geometry. Journal for research in mathematics education, 17(1), 31-48.
Carroll, W. (1998). Middle school students’ reasoning about geometric situations. Mathematics Teaching in the Middle School, 3(6), 398-403.
Clements, D. H., Swaminathan, S., Hannibal, M. A. Z., & Sarama, J. (1999). Young children’s concepts of shape. Journal for Research in Mathematics Education, 30(2), 192-212.
Deliyianni, E., Elia, I., Gagatsis, A., Monoyiou, A., & Panaoura, A. (2010). A theoretical model of students’geometrical figure understanding. In Proceedings of the 6th Congress of the European Society for Research in Mathematics Education, (pp. 696-705).
Duval, R. (1999). Representation, vision and visualization: Cognitive functions in mathematical thinking. Basic issues for Learning (Plenary address). In F. Hitt and M. Santos (Eds), Proc. 21st PME-NA Conference, (1, pp. 3-26). Cuernavaca, Morelos, Mexico.
Duval, R. (1998). Geometry from a cognitive point of view. In C. Mammana and V. Villani (Eds.), Perspectives on the Teaching of Geometry for the 21st century, (pp. 37–52), Kluwer Academic Publishers, Dordrecht.
Duval, R. (1995). Geometrical pictures: Kinds of representation and specific processings, In R. Suttherland and J. Mason (Eds.), Exploiting mental imagery with computers in mathematics education, (pp. 142-157). Springer, Berlin, Heidelberg.
Fischbein, E. (1993). The theory of figural concepts. Educational Studies in Mathematics, 24(2), 139-162.
Gagatsis, A., Elia, I., Geitona, Z., Deliyianni, E., & Gridos, P. (2022). How could the presentation of a geometrical task influence student creativity?. Journal of Research in Science Mathematics and Technology Education, 5(1), 93-116.
Gagatsis, A., Michael-Chrysanthou, P., Deliyianni, E., Panaoura, A., & Papagiannis, C. (2015). An insight to students' geometrical figure apprehension through the context of the fundamental educational thought. Communication & Cognition, 48( 3 & 4), 89 – 128.
Gridos, P., Avgerinos, E., Mamona-Downs, J., & Vlachou, R. (2021). Geometrical figure apprehension, construction of auxiliary lines, and multiple solutions in problem solving: Aspects of mathematical creativity in school geometry. International Journal of Science and Mathematics Education, 19(4), 1-18.
Gridos, P., Gagatsis, A., Elia, I. & Deliyianni, E. (2019). Mathematical creativity and geometry: The influence of geometrical figure apprehension on the production of multiple solutions. In U. T. Jankvist, M. van den Heuvel-Panhuizen, & M. Veldhuis (Eds.), Proceedings of the 11th Conference of the European Society for Research in Mathematics Education: Working Group 4 (pp. 789–796). Utrecht, Netherlands: Freudenthal Group & Freudenthal Institute, Utrecht University, Netherlands and ERME.
Jones, K. (1998), Theoretical frameworks for the learning of geometrical reasoning. Proceedings of the British Society for Research into Learning Mathematics, 18(1&2), 29-34.
Karpuz, Y., & Atasoy, E. (2019). Investigation of 9th grade students’ geometrical figure apprehension. European Journal of Educational Research, 8(1), 285-300.
Lak, R. (2015). The effect of spatial ability training on performance geometry, Technical drawing and spatial visualization of the seventh graders of the city of Dezful. Master Thesis in Psychology. University of Shahid Chamran, Ahvaz. [Persian]
Mahdian, M., Liaghatdar, J., & Arizi, H. (2017). Model for Geometric growth thinking: the impact of visual memory on the Geometric thinking through Geometry scientific epistemology. Journal of Educational Sciences, 24(1), 45-68. [Persian]
Michael, P. (2013). Geometrical figure apprehension: Cognitive processes and structure (Unpublished doctoral thesis). The University of Cyprus, Cyprus.
Michael, P., Gagatsis, A., Avgerinos, E. & Kuzniak, A. (2011). Middle and high school students’ operative apprehension of geometrical figures. Acta Didactica Universitatis Comenianae–Mathematics11, 45-55.
Reyhani, E., Hamidi, F., Kolahdouz, F. (2012). Grade 10 Students’ Conception of Mathematical Reasoning and Proof. Journal of Curriculum Studies, 6(24), 157-182. [Persian]
Reyhani, E., Mesgarani, H., & Farmehr, F. (2009). Investigation of the Roles of Dynamic Geometry Software in Problem Solving Skills and Conjecture Making. Journal of Educational Technology, 3(2), 73-86. [Persian]
Sabbaqi, Z. (2014). Students’ Errors about Concept in Congruence of Triangles. Master Thesis in Mathematics Education, Shahid Rajaee Teacher Training University, Tehran. [Persian]
Sabzali, N., Tavanaie, N. (2021). Investigating the Effect of Teaching Geometry Based on Van Hiele Theory on the learning of Students. Journal of Research in Mathematics Education, 1(2), 1-11.
Safabakhsh, A. (2015). The study of 8th grade students’ level of understanding and reasoning according to the Van Hiele model, Master Thesis in Mathematics Education, Shahid Rajaee teacher training University, Tehran. [Persian]