نسبت ایدئولوژی، تربیت و برنامه درسی: مناقشه یا مغالطه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استاد دانشگاه شیراز

10.22099/jcr.2024.7412

چکیده

مواضع گوناگونی پیرامون نسبت ایدئولوژی، تربیت و برنامه درسی در محافل علمی و تربیتی ایران مطرح شده است که هر کدام پنداشت‌ها و برداشت‌های ویژه ای را در این باره بیان نموده اند. جمع بندی این مواضع را می‌توان در طیفی از دیدگاه‌های معتقد به ایدئولوژی ‌ستیزی، ایدئولوژی زدایی و ایدئولوژی گرایی مورد بررسی قرار داد. از نظر رویکردهای ایدئولوژی‌ ستیزی و ایدئولوژی زدایی، ایدئولوژیک کردن تربیت و برنامه درسی فاقد وجاهت تربیتی است و نباید تربیت ممزوج و ملحوظ در رویکردهای ایدئولوژیک باشند. در مقابل، ایدئولوژی گرایان بر این باورند که تربیت بالذات و ماهیتاً امری ایدئولوژیک است و ایدئولوژی ‌ستیزی و ایدئولوژی زدایی از بطن مقوله تربیت و برنامه درسی غیرممکن و نامیسور است. از نظر رویکرد ایدئولوژی‌گرایان، رویکردهای ایدئولوژی زدایان که اغلب از پارادایم‌های فکری جریان انتقادی چپ‌گرای تعلیم و تربیت ارتزاق می‌کنند، خود وامدار و داعیه نظامی از ایدئولوژی‌های جایگزین و بدیل در جریان تعلیم و تربیت و برنامه درسی هستند. در این نوشتار سعی می‌گردد تا نسبت ایدئولوژی، تربیت و برنامه درسی و رویکردهای مطرح شده در این خصوص مورد بررسی قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


Apple, M. W. (1975). The hidden curriculum and nature of conflict. Curriculum Theorizing, William Pinar (ed). M, chu. Chan. Publishing co. U.S.A (2000).
Beshler, J (1370). What is ideology? A critique of western ideologies, translated by Ali Asadi, publishing company
Eisner, E. & Vallance, E. (1974). Conflicting conceptions of curriculum. Mecutchan publishing corporation.
Eisner, E. (2001). The educational imagination. New York, Macmillan publishing company.
Fazli, N (1401). The death of the school or the death of the subject, Curriculum Studies, 17(66), 40-45.
Giroux, H. A. (1992). The emancipation of teaching. Richard. J.M (ed).
Giroux,h. (2012). On critical pedagogy. British Journal of Educational. Studies, vol. 60.
Hubner, D. E. (1999). The lure of the transcendent. Edited by V. Hills and W.F. Pinar. Routledge.
Kridel, C. (1991). Encyclopedia of curriculum studies. SAGE
Levy, M: Hardy, C: Kent, W and Stewart, D. E. (2023). Encyclopedia Britannica. www.eb.com
Maleki, H (1400). Religious identity curriculum, school publications.
Maleki, H (2008). Ideology and Curriculum, Expert Meeting, Curriculum Studies and Educational Innovations Research Institute, Education Studies Research Institute, November 22.
Maliki, H (2019). The theory of monotheistic naturalism in the curriculum, school publications.
Marzooqi, R (2014). Methodical and theoretical review of the documents of the fundamental transformation of education in the Islamic Republic of Iran, Avai Noor Publications.
Marzooqi, R (2017). Paradigms of science and curriculum theories: an analysis of philosophy and theorizing in the field of curriculum studies, Avai Noor Publications.
Marzooqi, R (2018). The Islamic Paradigm of Science Production: An Approach to the Production of Islamic Humanities, Avai Noor Publications.
Marzooqi, R (2019). Structural theories in the paradigm of Islamic education. Avai Noor Publications.
Mehrmohammadi, M (2008). Ideology and Curriculum, Expert Meeting, Curriculum Studies and Educational Innovations Research Institute, Education Studies Research Institute, November 22.
Miller, F (1374). The history of educational ideas, first volume, translated by Ali Asghar Fayaz, Samt Publications.
Miller, J. Pi (1388). Curriculum theories, translated by Mahmoud Mehromhammadi, Samet Publications.
Motahari, M (1357). An introduction to worldview, man and faith. Sadra Publications.
Musapour, N (1402). The teacher is alive, more alive than ever, Curriculum Research (in press).
Ornstien, A. & Hunkins, F.P. (2004). Curriculum foundation: principles and issues. Pearson Education, Inc.
Parsania, H (1376). Religion and Ideology, Review Book, Spring and Summer, 2 and 3, 112-89.
Plamanatz, J (2018). Ideology, translated by Foladvand, Scientific and Cultural Publishing Company.
Schubert, W.H. (1996). Perspective four curriculum traditions. Educational Horizons, 74 (4), 169 – 170.
Soroush, A (1364). Let's learn from history, Cultural Cosmos, 20, 15-19.
Soroush, A (2014). Fatter than ideology, Sarat Publications