مطالعه تجارب زیستۀ دانش‌آموزان دوره ابتدایی از یادگیری مبتنی بر رویکرد کلاس معکوس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مطالعات برنامه‌درسی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه بیرجند (نویسنده مسئول)

2 دانشیار تکنولوژی آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه بیرجند

3 دانشیار مطالعات برنامه‌درسی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه بیرجند

چکیده

در پژوهش حاضر تجارب عمیق دانش‌آموزان پسر پایه پنجم ابتدایی از کلاس معکوس به شیوۀ کیفی و از نوع پدیدارشناسی بررسی شد. با توجه به ماهیت پژوهش از روش نمونه‌گیری هدفمند از نوع معیار استفاده شد، که با مصاحبۀ عمیق 15 دانش‌آموز، داده‌های اخذ شده به اشباع رسید. داده‌های حاصل از تجارب زیسته دانش‌آموزان به روش کُلایزی (2002) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند و از نرم‌افزار MAXQDA11 به‌عنوان ابزار تحلیل داده‌ها استفاده شد. یافته‌های حاصل از تجارب زیسته دانش‌آموزان، در 9 مضمون اصلی"حل مشکلات یادگیری"، "بهبود مسائل کلاسی و خانه"، "اثرات تغییر محیطی"، "افزایش سواد فناوری"، "مشارکت و تعامل"، "لذت بردن از یادگیری"، "یادگیری مادام‌العمر و در حد تسلط"، "کنترل یادگیری"، "پوشش سبک‌های یادگیری و نیازهای ویژه" دسته‌بندی شد. تجارب دانش‌آموزان نشان می‌دهد که استفاده از کلاس معکوس دارای نتایج اثربخش و مثبتی در جهت یادگیری آنان داشته است و شرایط متفاوتی نسبت به روش‌های سنتی برای دانش‌آموزان ایجاد کرده است.

کلیدواژه‌ها


الف. فارسی
استراس، آنسلم و کوربین، جولیت. (1390). اصول روش تحقیق کیفی (نظریه مبنایی رویه‌ها و روش‌ها)، ترجمه بیوک محمدی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
بهمنی، مصطفی؛ صفایی موحد، سعید؛ حکیم­زاده، رضوان، عطاران، محمد و علوی­مقدم، سیدبهنام. (1396). بررسی میزان مشارکت و پیشرفت تحصیلی دانش­آموزان دبیرستان در درس زبان انگلیسی با استفاده از روش آموزش کلاس معکوس. فصل‌نامه پژوهش‌های کاربردی روان­شناختی. 8(2)، 35-49.
پیری، موسی؛ صاحب یار، حافظ و سعداللهی، آرش. (1397). تأثیر کلاس معکوس بر خودراهبری در یادگیری درس زبان انگلیسی. نشریه علمی-پژوهشی فناوری آموزش. 12(3)، 236-229.
جعفرآقایی، فاطمه؛ دهقان­زاده، شادی و خردادی آستانه، حمید. (1396). تجربه دانشجویان پرستاری از به­کارگیری مدل آموزشی کلاس درس معکوس. پژوهش در آموزش علوم پزشکی، 9(1)، 27- 36.
جوشقانی­نژاد، فاطمه و باقری، محسن. (1397). تأثیر کلاس درس معکوس بر انگیزش تحصیلی و یادگیری دانشجویان در درس کامپیوتر. پژوهش در برنامه­ریزی درسی. 2(31)، 95-107.
حقانی، فریبا؛ رضایی، حبیب­الله، بیگ­زاده، امین و اقبالی، بتول. (1395). کلاس وارونه: یک روش آموزش تربیتی. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 16(11)، 105-119.
خیرآبادی، رضا. (1396). تأثیر راهبرد کلاس معکوس بر یادگیری بخش گرامر درس زبان انگلیسی پایه دهم تحصیلی. فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، 16(64)، 141-162.
دهقان­زاده، شادی و علیزاده، شیوا. (1397). تبیین تجارب دانشجویان پرستاری از آموزش به روش کلاس وارونه: مطالعه کیفی. مجله توسعۀ آموزش در علوم پزشکی. 11(31)، 1-11.
دهقان­زاده، شادی؛ جعفرآقایی، فاطمه و خردادی آستانه، حمید. (1397). تأثیر به­کارگیری روش آموزشی کلاس درس معکوس بر گرایش به تفکر انتقادی دانشجویان پرستاری. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 18(6)، 39-48.
رستمی‌نژاد، محمدعلی؛ زارعی زوارکی، اسماعیل و مزینی، ناصر. (1395). طراحی آموزش‌های مبتنی بروب. بیرجند: انتشارات دانشگاه بیرجند.
طهماسبی، فریده؛ احقر، قدسی و احمدی، امینه. (1396). تأثیر روش یادگیری معکوس بر یادگیری خودراهبر در درس کارآفرینی. فصلنامه پژوهش­های کیفی در برنامه درسی. 2(6)، 95-118.
فخاری، الهام؛ سیفی، نسیم؛ نجفی، محمد و وکیلی، محمدعلی. (1396). به­کارگیری روش تدریس کلاس وارونه جهت ارتقاء دانش و رضایتمندی دانشجویان دندانپزشکی در دروس پری­کلینیگ بیماری­های لثه و کودکان. طب و تزکیه، 26(3)، 213-218.
کاویانی، حسن؛ لیاقت­دار، محمدجواد؛ زمانی، بی­بی عشرت و عابدینی، یاسمین. (1396). فرایند یادگیری در کلاس معکوس: بازنمایی از برنامه درسی تجربه شده در آموزش عالی. دو فصلنامه مطالعات برنامه درسی آموزش عالی. 8(15)، 179-214.
کاویانی، حسن؛ لیاقت­دار، محمدجواد؛ زمانی، بی­بی عشرت و عابدینی، یاسمین. (1397). الگوی برنامه­ریزی درسی در کلاس معکوس: سنتزپژوهی روش‌ها. دو فصلنامه نظریه و عمل برنامه درسی. 6(11)، 271-203.
کرسول، جان. (1396). پویش کیفی و طرح پژوهش: انتخاب از میان پنج رویکرد (روایت پژوهی، پدیدارشناسی، نظریه داده بنیاد، قوم نگاری و مطالعه موردی).  ترجمه حسن دانایی‌قرد و حسین کاظمی، تهران: صفار.
گلزاری، زینب و عطاران، محمد. (1395). تدریس به روش معکوس در آموزش عالی: روایت­های یک مدرس دانشگاه. دو فصلنامه نظریه و عمل برنامه درسی. 4(7)، 81-136.
مبصر ملکی، سمیه و کیان، مرجان. (1397). تأثیر روش آموزش معکوس بر یادگیری درس کار و فناوری. فصلنامه علمی پژوهشی تدریس پژوهی، 6(2)، 14-1.
وحیدی، زهرا و پوشنه، کامبیز. (1397). تأثیر کلاس معکوس بر مهارت­های فراشناختی و انگیزش تحصیلی دانش­آموزان هنرستان. فصلنامه فن­آوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی. 8(3)، 141-168.
 
 
ب. انگلیسی
Acedo, M. (2010). Pros and cons of a flipped classroom. Link: http://www. teachthought. com/trends/10-pros-cons-flipped-classroom, Accessed [25th March, 2015].
Albert, M. & Beatty, B. J. (2014). Flipping the classroom applications to curriculum redesign for an introduction to management course: Impact on grades. Journal of Education for Business, 89(8), 419-424.
Alsancak Sirakaya, D. & Ozdemir, S. (2018). The Effect of a Flipped Classroom Model on Academic Achievement, Self-Directed Learning Readiness, Motivation and Retention. Malaysian Online Journal of Educational Technology, 6(1), 76-91.
Altemueller, L. & Lindquist, C. (2017). Flipped classroom instruction for inclusive learning. British Journal of Special Education, 44(3), 341-358
Bishop, J. L. & Verleger, M. A. (2013, June). The flipped classroom: A survey of the research. In ASEE national conference proceedings, Atlanta, GA (Vol. 30, No. 9, pp. 1-18).
Chen, L. L. (2016). Impacts of flipped classroom in high school health education. Journal of Educational Technology Systems, 44(4), 411-420.
Little, C. (2015). The flipped classroom in further education: literature review and case study. Research in Post-Compulsory Education, 20(3), 265-279.
Lo, C. K. & Hew, K. F. (2017). A critical review of flipped classroom challenges in K-12 education: Possible solutions and recommendations for future research. Research and Practice in Technology Enhanced Learning, 12(1), 4.
McNally, B., Chipperfield, J., Dorsett, P., Del Fabbro, L., Frommolt, V., Goetz, S., ... & Roiko, A. (2017). Flipped classroom experiences: student preferences and flip strategy in a higher education context. Higher Education, 73(2), 281-298.
Merlin‐Knoblich, C. & Camp, A. (2018). A Case Study Exploring Students’ Experiences in a Flipped Counseling Course. Counselor Education and Supervision, 57(4), 301-316.
Ozdamli, F. & Asiksoy, G. (2016). Flipped Classroom Approach. World Journal on Educational Technology: Current Issues, 8(2), 98-105.
Saunders, J. (2014). The flipped classroom: Its effect on student academic achievement and critical thinking skills in high school mathematics.
Steen-Utheim, A. T. & Foldnes, N. (2018). A qualitative investigation of student engagement in a flipped classroom. Teaching in Higher Education, 23(3), 307-324.