ارزشیابی برنامه‌های درسی ضمن خدمت بر اساس اصول آندراگوژی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه فردوسی مشهد (نویسنده مسئول)

2 دانش‌آموختۀ کارشناسی ارشد تحقیقات آموزشی دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

هدف این پژوهش، به‌کارگیری الگوی هاماند در ارزشیابی اثربخشی برنامه‌های آموزش ضمن خدمت بر اساس اصول آندراگوژی است. جامعۀ آماری پژوهش حاضر شامل سه گروه 1- معلمان 2- مدرسان دوره
3- دست‌اندرکاران و مجریان برگزارکنندۀ دوره است. جامعۀ آماری گروه اول 175 نفر بودند که 120 نفر به‌صورت تصادفی، با توجه به جدول مورگان انتخاب شدند، حجم جامعۀ گروه دوم 12 نفر و حجم جامعۀ گروه سوم 21 نفر بود که به شیوۀ سرشماری مطالعه شدند. برای گردآوری داده‌ها از دو روش کتابخانه‌ای و میدانی استفاده شده است. در روش میدانی برای پاسخ‌گویی به سؤالات پژوهش از دو پرسش‌نامۀ محقق ساخته در مقیاس پنج‌درجه‌ای لیکرت استفاده شد. برای بررسی کیفیت محتوای ارائه‌شده در ابعاد مختلف از یک پرسش‌نامه با 42 گویه و جهت بررسی میزان اثربخشی برنامۀ درسی ارائه‌شده در این دوره از یک پرسش‌نامه با 14 گویه استفاده شد. داده‌های جمع‌آوری‌شده به صورت توصیفی تجزیه‌وتحلیل شدند. نتایج نشان داد که کیفیت محتوای آموزشی، کیفیت برنامۀ درسی  ارائه‌شده در این دوره در ابعاد مختلف کمتر از حد متوسط، و متناسب با اصول آندراگوژی نبوده است. همچنین، کیفیت سازمان‌دهی محیط آموزش، امکانات و توانایی مدرسان دوره از نظر فراگیران در ابعاد مختلف درحد متوسط بوده است.

کلیدواژه‌ها


ایزدی، صمد (1371). بررسی کارایی و اثربخشی آموزش‌های ضمن خدمت معلمان مقطع کاردانی رشته آموزش ابتدایی در سطح استان مازندران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران.
اسفندیاری، حسین (1392). کاربست و ارزیابی اثربخشی مدل آندراگوژی نولز در دوره‌های آموزش مدیران (مطالعه موردی: مدیران گروه‌های آموزشی دانشگاه فردوسی مشهد). پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی فردوسی مشهد.
الحسینی، حسن (1379). تئوری مهندسی مداوم سازمان C.E.O (تبیین اصالت تغییر دائمی در نهاد سازمان‌ها به‌عنوان عرصه بالندگی فرد و جامعه). پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه هرمزگان.
اورنگی، عبدالحمید، قلتاش، عباس، شهامت، نادر، یوسلیانی، غلامعلی (1390). بررسی تأثیر آموزش‌های ضمن خدمت بر عملکرد حرفه‌ای معلمان شهر شیراز. فصلنامه رهیافتی نو در مدیریت آموزش 2(5)،95-114.
بازرگان، عباس (1387). ارزشیابی آموزشی. تهران: سمت.
جعفرزاده، محمدرحیم.(1386). الگوی انتقالی در ارزیابی اثربخشی آموزش کارکنان. ماهنامه تدبیر،127، 72-74.
حسین پور، سهیلا (1382). بررسی نظرات معلمان دوره متوسطه درباره تناسب محتوای آموزشی دوره‌های ضمن خدمت کوتاه‌مدت با نیازهای آموزشی آنان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران.
خاک تاریک، مهدی، عظیمی، مهدی (1388). ارزشیابی اثربخشی دوره‌های آموزشی در سازمان با تأکید بر مدل کرک پاتریک. مجله صنعت لاستیک ایران،48،10-86.
خان عزیزی، محمـد (1387). تحلیلی بر وضعیت موجود آموزش‌های کوتاه‌مدت ضمن خدمت مدیران مقطع متوسطه استان بوشهر و ارائه الگویی برای بهبود آموزش‌های مذکور. پایان‌نامه کارشناسی رشته برنامه‌ریزی آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه اصفهان.
دانش پژوه، زهرا (1382). ارزشیابی مهارت‌های حرفه‌ای معلمان علوم و ریاضی در دورۀ راهنمایی و ارائه روش‌های ارتقای کیفی. فصلنامه نوآوری‌های آموزشی،2(6)،69-93.
ساخارپولوس، جرج، وودهال، مورین (1370). آموزش برای توسعه: تحلیلی از گزینش‌های سرمایه‌گذاری، ترجمه پردیخت وحیدی و حمید سهرابی، تهران: سازمان برنامه و بودجه.
سرکارآرانی، محمدرضا (1389). رویکرد فرهنگی به آموزش. رشد معلم، 28(250)، 4-12.
سعادت، اسفندیار (1391). مدیریت منابع انسانی. تهران: سمت.
سمیعی زفرقندی، مرتضی (1390). تربیت معلم در ایران و جهان و ارائه الگوی تحول در تأمین و تربیت‌معلم کشور. رشد معلم،29(256)،18-23.
سمیعی زفرقندی، مرتضی (1390). روش‌های تکمیل و بهبود نظام ضمن خدمت معلمان. فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، 10(39).151-177.
سهرابی نژاد، ندا (1386). ارزیابی دوره‌های آموزش ضمن خدمت در صنعت گردشگری استان فارس بر اساس مدل سیپ. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز.
صفوی، امان الله (1382). کلیات روش‌ها و فنون تدریس. تهران: معاصر.
صمدی، معصومه (1387). بررسی تأثیر فوری و تداومی آموزش راهبردهای خودتنظیمی و خودتنظیم گری و حل مسئله ریاضی. فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، 7(25).79-95.
عباس پور، عباس (1383). توسعه مدیریت ضرورتی اجتناب‌ناپذیر برای درک چالش‌ها و پارادایم‌های نوین آموزش و پرورش. فصلنامه مدیریت در آموزش و پرورش،37-40.
عباسیان، عبدالحسین (1385). اثربخشی دوره‌های آموزشی (مدل کرک پاتریک). ماهنامه تدبیر، 170: 52-55.
علیخانی، بهرام (1381). بررسی عوامل مؤثر در ارتقای کیفیت آموزش دوره‌های ضمن خدمت فرهنگیان از دیدگاه شرکت‌کنندگان و مدرسان منطقه آموزش و پرورش مهردشت. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان.
فتحی و اجارگاه، کوروش (1389). برنامه‌ریزی آموزش ضمن خدمت کارکنان. تهران: سمت.
فرزاد، ولی‌الله، دانش‌پژوه، زهرا (1385). ارزشیابی مهارت‌های حرفه‌ای معلمان دورۀ ابتدایی. فصلنامه نوآوری‌های آموزشی،5(18)،135-170.
فرهمند، زینب (1381). بررسی اثربخشی دوره‌های تخصصی ضمن خدمت کارشناسان شرکت ساپکو. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران.
کیامنش، علیرضا (1384). رویکرد ترکیبی در ارزشیابی برنامه. تهران: سمت.
نادری، ناهید، جمشیدیان، عبدالرسول، سلیمی، قربان علی (1386). توانمندسازی کارکنان از طریق آموزش‌های ضمن خدمت: مورد مطالعه شرکت پالایشگاه نفت اصفهان. فصلنامه پژوهش‌نامه علوم انسانی و اجتماعی، شماره 27،121-142.
میرزامحمدی، محمدحسن (1384). بررسی نیازهای آموزشی مربیان مراکز آموزش فنی و حرفه‌ای استان تهران، دوماهنامه علمی- پژوهشی دانشور رفتار، دانشکده علوم انسانی دانشگاه شاهد، سال دوازدهم، دوره جدید،49-62.
Altun,A.Gok,B.(2010).Determining in-service training programs; characteristics given to teachers by conjoint analysis, Procedia social and Behavioral Sciences,1709-1714.
Anderson,C(2009). What is quality in education? Bizmanualz,Inc
Bright,L & Mahdi,G.S(2010).Reflections Of An Iraqi And American On Advocacy For Andragogy. Adults Learning.21 (4), 37-40.
Clair.R(2002).Andragogy Revisited: Theory for The 2R' Century-Mth and Realities 19 . Available from: http ://www.Cete.Orglacve/testonly/Docgen.Asp.
Davis.P,(1990).Effectiveness of In-service training of the Functionality, Technical  Adequacy,Computer database on Disseration Abstracts, Southern Illinois university.
Goldstein, l. l. (1993). Training in organizations (Need Assessment, Development and Evalovation). COLE PUBLISH COMPANY, 1993.
Ivancedich,M(2001). Human Resource Management, McGraw-Hill companies Inc.
Merriam,SH.B.(2001).Andragogy and self-Directed Learning: Pillars of Adult Learning Theory. New Directions for Adult and continuing,(89):3-13.
Mertler,C(2004) Job Satisfaction and perception of Motivation Among Middle and High School Teachers. Americans secondary Education .31 (1)43-53.
Sahin .C,(2008).Evaluating Vocatinoal Development Levels of Class Teachers within the frame of New primary school curriculum, Pamukkale University Journal of Faculty of Educational,24,101-112.
Muduli,A.,Kaura, V(2010). Suitability of Insturaction Methodology Informative Management Course: An Empirical Study. The Indian Journal of Industrial Relations, 46(5),259-272.
Pardahan.H,&etal(2004).Effectiveness of In-service teacher Education programmers offered by the university of Education Lahore, Department of Education, university of Lahore.
Shinohara.F,(2001).Currend trends and Project on ICT training in Japanese context, Prepared and presented at the Workshop on Module Development for ICT use in Teacher Training, Unesco-PR OAP.Thailand,11-113.
Vodde,R.F(2008). The Efficacy of an Anderagogical Instructional  Methodology in Basic Police Training and Education. Thesis submitted for the degree of Doctor of Philosophya, vailable at:http:// Ira .Le .ac.uk/ bitstream/.
Wilson,L.S.(2005). A Test of Andragogyin a post-secondary Educational setting. Available at:http:// etd. Isu. edu/docs/available.etd-06152005-122402
Woodvard,CH.A.(2007).using adult learning theory for new-hire training.MPAEA Journal of adult Education, 36(1):44-47
Worthen, B. R. & Sanders, J. R. (2010). Program Evaluation: Alternative approaches and practical guidelines. New York: Longman.