ارائه‌ی الگوی مطلوب طراحی برنامه‌ی درسی بین رشته‌ای کارشناسی علوم اجتماعی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه کردستان

2 دانشیار دانشگاه علامه طباطبایی

3 استاد دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

اکنون برنامه‌ی درسی حوزه‌ی علوم‌اجتماعی دربرگیرنده‌ی رشته‌ها و گرایش‌هایی است که جمعاً دارای 8 شاخه است. در ساختار نظام‌های آموزشی پیشرفته دنیا، هم‌چون آمریکا، کانادا، استرالیا و بیش‌تر کشورهای اروپایی، علوم اجتماعی دارای دسته‌بندی‌های گسترده‌ای است. هدف پژوهش آن است تا به یاری دانش نظری موجود در ارتباط با برنامه‌ی درسی بین رشته‌ای، و با مرور وضعیت کنونی برنامه‌های درسی حوزه علوم اجتماعی در ایران و جهان و انجام مصاحبه با صاحب‌نظران حوزه¬ی علوم اجتماعی، به ارائه‌ی الگویی جهت طراحی برنامه‌های درسی بین رشته‌ای در این حوزه پرداخته شود. مصاحبه‌ها با استفاده از روی¬کرد «راهنمای مصاحبه عمومی» انجام شده است. تحلیل داده‌های این پژوهش عمدتاً به صورت کیفی (فرآیند سه مرحله‌ای، استخراج داده‌ها، عرضه و نمایش داده‌ها و تفسیر و تحلیل) انجام شد. نتایج پژوهش شامل الگویی طراحی شده است که در نهایت از دیدگاه متخصصان برنامه‌ریزی درسی و علوم اجتماعی اعتبارسنجی شده است. در بخش اعتبارسنجی مدل برنامه درسی بین رشته‌ای علوم اجتماعی، از یکی از روش‌های کیفی تحت عنوان «روش تحقیق گروه‌های کانونی» استفاده شده است.

کلیدواژه‌ها


الف. فارسی 1. اجلالی، پرویز. (1387). بازسازی گستره علوم اجتماعی با تأکید بر برنامه‌های درسی. تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی. 2. بازرگان، عباس. (1387). مقدمه ای بر روش‌های تحقیق کیفی و آمیخته، روی‌کردهای متداول در علوم رفتاری. تهران: نشر دیدار. 3. دانایی فرد، حسن.؛ الوانی، سید مهدی. و آذر، عادل. (1388). روش شناسی پژوهش کیفی در مدیریت: روی‌کردی جامع. تهران: انتشارات صفار. 4. راتکلیف، جی. ال. (1376). برنامه درسی: دوره کارشناسی. مترجم: ب. نصیری. گزیده مقالات دایرة المعارف آموزش عالی. جلد اول. تهران: مؤسسه پژوهش و برنامه¬ریزی آموزش عالی. 5. سلیمی، جمال.؛ ملکی، حسن.؛ مهرمحمدی، محمود. و ابراهیمی قوام، صغری. (1390). طراحی یک الگوی نظری برنامه درسی بین رشته‌ای در حوزه آموزش عالی. چاپ شده در دوفصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات برنامه درسی آموزش عالی. شماره 4. 6. قانعی راد، محمد امین. (1386). جامعه شناسی تولید و کاربرد دانش در ایران. تهران: مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور. 7. گال، مرددیت.؛ بورگ، والتر. و گال، جویس. (1384). روش‌های تحقیق کمی و کیفی در علوم تربیتی و روانشناسی (جلد اول). مترجم: ا. نصر و همکاران. تهران: منتشر شده به شیوه مشترک توسط انتشارات سمت و دانشگاه شهید بهشتی. 8. نراقی، احسان. و آیتی، عطا. (1379). نظری به تحقیقات اجتماعی در ایران. تهران: انتشارات سخن. ب. انگلیسی 9. Bailis, S. (2006). Interdisciplinary Curriculum Design and Instructional Innovation: Notes on the Social Science Program at San Francisco State University. In Carolyn Haynes (Ed.), Innovations in Interdisciplinary Teaching Westport. CT: Oryx Press. pp: 3-15 10. Barker, K. K., Bosco, C., & Oandasan, I. F. (2005). Factors in implementing Interprofessional education and collaborative practice initiatives: findings from key informant interviews, Journal of Interprofessional Care. Supplementary 1:166-76. 11. Brown, G., D. (1990). Cognitive Science and its relation to psychology. The Psychologist. 8: 339-343. 12. Calhoun, C. (2002a). The Future of Sociology: Interdisciplinarity and Internationalisation. Paper presented to the University of Minnesota Sociology Department during its Centennial Celebration, March. 13. Calhoun, C. (Ed.). (2002b). Dictionary of the social sciences. Oxford: Oxford University Press. 14. Ember, C.,R. Ember, M. (2004). Anthropology, 11th edition. Upper Saddle River. NJ: Prentice Hall. Pearson Prentice Hall. 15. Garreto´n , A. (2005). Social sciences and society in Chile: institutionalization. Social sciences in Latin America (1930–2003), SAGE Publications. London: Thousand Oaks, CA and New Delhi. 16. Hoffman, K., Vernoy, M. and Vernoy, J. (2000). Psychslogy in Action. 5th ed. NY: John Willey and Sons. 17. Kim, S. (1990). Interdisciplinary collaboration. In B. Laurel, B. (ed) The Art of Human Computer Interface Design. Boston, Massachusetts: Addison- Wesley Publication. 18. Klein, J. T. (2005a). Humanities, Culture, and Interdisciplinarity: The Changing American Academy. Albany, NY: State University of New York Press. 19. Kelein, J. T. (1990). Interdisciplinarity: History, Theory and Practice. Detroit: Wayne State University Press. 20. Klein, J. T. (1996). Crossing Boundaries: Knowledge, Disciplinarities, and Interdisciplinarities. Charlottesville, VA: University Press of Virginia. 21. Klein, J. T. (2003). History of Transdisciplinary Research: Contexts of Definition, Theory, and the New Discourse of Problem Solving.” In Encyclopedia of Life Support Systems. U.K.: 2003. http://www.eolss.com 22. Klein, J. T. (2005b) Interdisciplinary teamwork: The dynamics of collaboration and integration. In S.J. Derry, C. D. Schunn, & M. A. Gernsbacher (Eds.). Interdisciplinary Collaboration: An Emerging Cognitive Science. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum. pp: 23-50. 23. Mackey, J. L. (2001). Another approach to interdisciplinary Studies. Issues in Integrative Studies. 19: 59-70. 24. Miller, R. C. (1982). Varieties of interdisciplinary approaches in the social sciences. Issues in integrative studies. 1: 1-37. 25. Morrill , R. (2008). Is geography a science? Geographical Analysis. 26. Newell, W. (2005). Distinctive challenges of Library-Based Interdisciplinary research and Writing. Unpublished Paper. 27. Newell, W. H. (2001a). A Theory of Interdisciplinary Studies. Issues in Integrative Studies. 19: 125. 28. Newell, W. H. (2001b). Powerful pedagogies. In Barbara Leigh Smith and John McCann (Eds.), Reinventing Ourselves: Interdisciplinary Education, Collaborative Leaning, and Experimentation in Higher Education (pp: 196-211). Bolton, MA: Anker Publishing Company, Inc. 29. Newell, W. H. (2007). Decision Making in Interdisciplinary Studies. In Goktug Morcol (Ed.). Handbook of Decision Making. New York: Marcel-Dekker. pp: 245-264. 30. Rege Colet, N. (2006). L’enseignement Interdisciplinare A L’universite de la planification curriculaire. L’enseignement Interdisciplinaire à l’Université. 31. Repko, A. F. (2005). Interdisciplinary Practice: A Student Guide to Research and WSriting. Boston: Pearson Custom Publishing. 32. Repko. A. F. (2008). Interdisciplinary Research: Process and Theory. Los Angles: SAGE Publication Inc. 33. Salter, L. & Hearn, A. (1996). Outside the lines: Issues in interdisciplinary research. Montreal, QP: McGill-Queen’s University Press. 34. Schoenberger, E. (2001). Interdisciplinary and Social power. Progress in Human Geography. 25: 365-382. 35. Smelser, N. sJ. & Swedberg, R. (2005). The Handbook of Economic Sociology, Second Edition. Times Literary Supplement. Princeton: Co-Published by Princeton University Press and Russell Sage.