طراحی راهنمای برنامه‌ی درسی مهارت‌های پیش‌حرفه‌ای برای دانش‌آموزان با ناتوانی هوشی در دوره‌ی ابتدایی

همتی علمدارلو, قربان; به‌پژوه, احمد; افروز, غلامعلی; غباری بناب, باقر; موسی پور, نعمت الله

doi:10.22099/jcr.2013.1946

طراحی راهنمای برنامه‌ی درسی مهارت‌های پیش‌حرفه‌ای برای دانش‌آموزان با ناتوانی هوشی در دوره‌ی ابتدایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشگاه شیراز

² دانشگاه تهران

³ دانشگاه کرمان

10.22099/jcr.2013.1946

چکیده

هدف این پژوهش، طراحی راهنمای برنامه‌ی درسی مهارت‌های پیش‌حرفه‌ای برای دانش‎آموزان با ناتوانی هوشی در دوره‌ی ابتدایی است. این پژوهش به روش اکتشافی طی دو بخش اسنادی و میدانی صورت گرفت که در بخش میدانی مهارت‌های ضروری پیش‌حرفه‌ای با استفاده از پرسش نامه‌ی محقق‎ساخته و نظرخواهی از 315 نفر از اولیا، 140 نفر از معلمان و 52 نفر از متخصصان شناسایی شدند. نتایج نشان داد که مهارت‌های پیش‌حرفه‌ای مورد نیاز دانش‎آموزان با ناتوانی هوشی شامل شش مؤلفه‌ی مهارت‌های اجتماعی، مهارت‌های جسمی، مهارت‌های تحصیلی کاربردی، مهارت‌ها و عادت‌های کاری، مهارت‌های زندگی روزمره و مهارت‌های درک مفاهیم زمان و مکان است که مهارت‌های شناسایی شده به ترتیب اهمیت گنجاندن‌شان در برنامه‌ی درسی در سه دسته مهارت‌های الزامی، مهارت‌های انتخابی و مهارت‌های اختیاری مشخص شد. هم‌چنین در بخش اسنادی با مطالعه کتابخآن‌های مشخص شد که هدف‌های برنامه‌ی درسی مهارت‌های پیش‌حرفه‌ای دانش‌آموزان با ناتوانی هوشی باید رشد مهارت‌های اجتماعی، مهارت‌های جسمی، مهارت‌های تحصیلی کاربردی، مهارت‌ها و عادت‌های کاری، مهارت‌های زندگی روزمره و مهارت‌های درک مفاهیم زمان و مکان باشد. هم‌چنین پس از شناسایی رئوس محتوا بر اساس هدف‌های یاد شده، مشخص شد که سازمان‌دهی عمودی محتوا باید به روش دوره‌ی‌ای توسعه‌ی تدریجی محیط اجتماعی و سازمان‌دهی افقی محتوا به شیوه‌ی سازمان‌دهی چند رشته‌ای صورت گیرد. بهترین فعالیت، انجام فعالیت عملی در محیط‌های واقعی است؛ بهترین مواد و وسایل آموزشی، مواد و وسایل واقعی مورد استفاده در محیط طبیعی است؛ بهترین راهبردهای تدریس روش نمایش، روش پروژه و روش گردش علمی است. بهترین گروه‌بندی، آموزش در گروه‌های کوچک با تعداد اعضای چهار نفره دارای سطوح پیشرفت مشابه در موضوعات خاص است. مهارت‌های پیش‌حرفه‌ای باید در درون دروس دیگر گنجانده شود و هم‌زمان با ورود دانش‌آموزان به مدرسه، آموزش آن‌ها شروع شود و یک چهارم از زمان آموزش هر درس به آموزش این مهارت‌ها اختصاص یابد. بهترین فضا برای رشد مهارت‌های پیش‌حرفه‌ای دانش‌آموزان با ناتوانی هوشی، مدرسه محله‌محوراست و بهترین روش ارزشیابی، آزمون‌های عمل‌کردی است.

کلیدواژه‌ها