2
گروه ریاضی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، ایران، تهران
3
استادیار گروه آموزش و پرورش، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران
4
دانشیار گروه آمار، دانشگاه شهید بهشتی، تهران
10.22099/jcr.2025.7997
چکیده
هدف از انجام مطالعه حاضر، بررسی درک دانشجومعلمان دوره کارشناسی آموزش ابتدایی از مفاهیم احتمال است. این پژوهش یک مطالعه توصیفی از نوع زمینه‌یابی است. جامعه آماری، کلیه دانشجومعلمان دوره کارشناسی در رشته آموزش ابتداییِ پردیس‌های دانشگاه فرهنگیان استان مرکزی است که درس ریاضیات پایه را گذرانده‌اند. نمونه آماری شامل 137 دانشجومعلم است که به روش خوشه‌ای انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوری داده‌ها، آزمونی محقق‌ساخته، شامل پنج مفهوم احتمالاتیِ فضای نمونه، احتمال وقوع یک پیشامد، عادلانه بودن، مقایسه احتمال‌ها و احتمال شرطی بود. روایی این آزمون توسط سه تن از اعضای هیأت علمی دانشگاه‌های شهر تهران و پایایی آن با روش آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت. به منظور تحلیل و طبقه‌بندی پاسخ‌های ارائه شده، از مدل سولو استفاده شد. این مدل پاسخ‌های ارائه شده به سؤالات ریاضی را در پنج سطح پیش‌روندۀ پیش‌ساختاری، تک‌ساختاری، چندساختاری، رابطه‌ای و انتزاع تعمیم‌یافته، دسته‌بندی می‌کند. نتایج این مطالعه نشان داد که در هر پنج مفهومِ احتمالاتی، کمتر از نصف دانشجومعلمان موفق به ارائه پاسخی کامل در سطح رابطه‌ای شدند. همچنین، تحلیل داده‌ها بر حسب رشته تحصیلی مشارکت‌کنندگان در دوره دبیرستان، حاکی از عملکرد بهتر دانش‌آموختگان رشته‌های ریاضی و فیزیک و علوم تجربی و نیز عملکرد ضعیف‌تر دانش‌آموختگان رشته علوم انسانی است.
)