طراحی راهبردهای یاددهی-یادگیری بر اساس رویکرد تفکیکی در مدارس استعداد درخشان: یک مطالعه ترکیبی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموختة دکتری برنامه‌ریزی درسی، دانشگاه هرمزگان

2 دانشیار و عضو هیأت علمی دانشگاه هرمزگان، دانشکده علوم انسانی

3 دانشیار و عضو هیأت دانشگاه شهید رجایی، دانشکده علوم انسانی

چکیده

هدف از انجام این پژوهش طراحی راهبردهای یاددهی یادگیری بر اساس رویکرد تفکیکی در مدارس استعداد درخشان شهر اصفهان بود. این تحقیق از نوع پژوهش­های آمیخته یا ترکیبی و به روش اکتشافی متوالی انجام شده بود. جامعة این پژوهش شامل کلیة دانش­آموزان استعداد درخشان شهر اصفهان در مقطع متوسطة دوم (1770 نفر) بود. روش انتخاب مشارکت‌کنندگان در بخش کیفی موارد نوعی (32 نفر) و در بخش کمی روش نمونه‌گیری تصادفی ساده (315 نفر) بود. برای گردآوری داده­ها در بخش کیفی از روش مصاحبه نیمه­ساختار یافته و در بخش کمی از پرسش‌نامة محقق ساخته استخراج شده از مصاحبه استفاده شد. برای تحلیل داده­ها در بخش کیفی از روش مقوله­بندی و در بخش کمی از تحلیل عاملی تاییدی، آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی (t تک­نمونه، t مستقل و تحلیل واریانس یک طرفه) استفاده شد. نتایج بیانگر این بود که راهبردهای یاددهی یادگیری در مدارس استعداد درخشان شامل دو مقولة کلی «بعد فنی تدریس» و «بعد شخصیتی معلم» بود. در «بعد فنی تدریس» زیر مقوله‌هایی مثل «کاربردی بودن»، «استفاده از وسایل کمک آموزشی»، «راهبرهای فعال در یادگیری» و «روش اختصاصی برای هر درس»، و در «بعد ویژگی­های معلم» نیز «بعد اخلاقی و شخصیتی» از مصاحبه­ها استخراج شد. نتایج تحلیل کمی پرسش‌نامة استخراج شده از مصاحبه­ها نیز نشان داد که دانش­آموزان مدارس استعداد درخشان با این موارد موافق بودند. مقایسة نظرهای دختران و پسران نشان­دهندة این بود که دختران بیشتر از پسران معتقد به استفاده از روش اختصاصی برای هر درس بودند. مقایسه براساس رشتة تحصیلی نیز نشان داد که تنها در مولفة راهبردهای فعال تفاوت معنی­داری میان دانش­آموزان رشته­های مختلف دیده شد.

کلیدواژه‌ها


احمدوند، روناک. (1394). بررسی چالش‌های پیش روی نظام آموزشی. همایش ملی تعلیم و تربیت ایرانی- اسلامی. تهران.
احمدی، محمد. (1382). مشکلات تحصیلی- آموزشی دانش آموزان استعداد درخشان شهر تهران. پایانامة کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
بازرگان، عباس. (1394). مقدمه‌ای بر روش‌های تحقیق کیفی و آمیخته. تهران: انتشارات آگاه.
پورعاصی‌اردکانی، اکرم. (1389). بررسی سیر تحولات و چالش‌های موجود در آموزش‌و‌پرورش دانش‌آموزان تیزهوش در ایران. پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.
جبراییلی، محمد؛ میکاییلی، پیمان؛ سعادتیان، رامین و عقلمند، سیامک. (1390). علل افت تحصیلی در بین دانشجویان استعداد درخشان دانشگاه علوم پزشکی ارومیه. مجله افق توسعه آموزش پزشکی، شماره 4، 2.
رنجبر، هادی. (1391). نمونه‌گیری در پژوهش‌های کیفی: راهنمایی برای شروع. مجلة دانشگاه علوم پزشکی ارتش جمهوری اسلامی ایران. سال دهم شماره 3 ،250- 238.
سرمد، زهره، بازرگان، عباس، حجازی؛ الهه. (1391). روش­های­تحقیق ­در علوم­ رفتاری. تهران: ­نشرآگاه.
صبوری، حبیب. (1389). آموزش و پرورش در عصر جهانی شدن؛ چالش‌ها و راهبردهای مواجهه با آن. مطالعات راهبردی. دورة یک شمارة یک.
کلباسی، افسانه. (1391). ارزیابیبرنامةدرسیمدارساستعدادهایدرخشاندردورةراهنماییوفرایندفعلی شناساییدانش‌آموزانتیزهوشبه‌منظورارائة یکالگویمطلوب. پایان نامة دکتری، دانشگاه اصفهان.
محمدپور، احمد. (1390). فرا روش بنیان‌های فلسفی و عملی روش تحقیق ترکیبی در علوم اجتماعی و رفتاری. تهران: انتشارات جامعه شناسان.
نقدی‌وند، صدیقه. (1392). مطالعة تطبیقیبرنامةدرسیاستعدادهایدرخشان دورةاولمتوسطةایرانبا کشورهایآمریکاوانگلستانو ژاپن. پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید رجایی تهران.
نیک نشان، شقایق؛ نصر اصفهانی، احمدرضا؛ میرشاه جعفری، ابراهیم و انصاری، مریم. (1388). میزان استفاده استادان از محتوای درسی مناسب در بین دانشجویان عادی و استعداد درخشان. مجله اندیشه های نوین تربیتی، دورة 5 شماره 4. 90-67.
نصیران، بتول. (1394). مشکلات تحصیلی و آموزشی دانش­آموزان استعداد درخشان شهرستان اصفهان. پایانامة کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد نجف آباد.
هومن، حیدر علی. (1390). مدل‌یابی معادلات ساختاری. تهران: انتشارات سمت.
 Bakar, A. (2017).  Developing Gifted and Talented Education Program: The Malaysian Experience. Creative Education, 8, 1-11.
Berg, L. (2001). Qualitative research methods for the social sciences. London: Pearson Education Company.
Chick, K., Hong, S. & Altoona, P. (2012).  Differentiated Instruction in Elementary Social Studies: Where Do Teachers Begin? Social Studies Research and Practice. Volume 7 Number 2,
Creswell, W. (2011).  Educational research : planning, conducting, and evaluating quantitative and qualitative research. 4th ed. Boston: Pearson pub.
Dixon, F., Yssel, N., McConnell, J, & Hardin, T. (2014). Differentiated Instruction, Professional Development, and Teacher Efficacy. Journal for the Education of the Gifted,  1– 17
Edwards, K. (2008).  The learning experiences and preferred teaching strategies of children who have been identified as Gifted with ADHD.) A thesis submitted degree of Master of Education, University of Waikato, Newland.
Firmender, M., Reis, M., Sally, L., & Sweeny, M. (2013). Reading Comprehension and Fluency Levels Ranges across Diverse Classrooms: The Need for Differentiated Reading Instruction and Content. Gifted Child Quarterly, 57(1) 3– 14.
Fonseca, C. (2011). Emotional Intensity in Gifted Students Helping Kids Cope With Explosive Feelings. Texas: prufrock press.
Fox, J., & Hoffman, W. (2011). The Differentiated Instruction. Boston: Jossey-Bass
Gross, U. (2015). Characteristic of able gifted, high gifted, exceptional gifted and profoundly gifted student. Gifted Child Quarterly
Hamza; H&. Hahn L. (2012).   Practicing Constructivist and Culturally Responsive Methods through Differentiated Instruction.  International Journal of Humanities and Social Science.  Vol. 2 No.
Heacox, D. (2002). Differentiating instruction in the regular classroom: How to reach and teach all learners, grades 3-12. Minneapolis: Free Spirit press.
Kanevsky, L. (2011). Deferential Differentiation: What Types of Differentiation Do Students Want? Gifted Child Quarterly, 55(4), 279 – 299.
Kelly, A.V. (2004). The Curriculum Theory and Practice. London: SAGE Publications
Kim, M. (2016). A Meta-Analysis of the Effects of Enrichment Programs on Gifted Students. Gifted Child Quarterly, No 29, 1– 15.
Korucu, A., & Alkan, A. (2012). Comparative study models used in the education of the gifted children, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 46, 159 –164.
Landis, R., & Reschly, A. (2013).  Reexamining Gifted Underachievement and Dropout Through the Lens of Student Engagement. Journal for the Education of the Gifted, 36(2), 220– 249.
Launder, B. (2011). Supporting gifted student in the regular education elementary classroom through differentiated instruction. Research submitted in partial fulfillment of the requirement for the Master of Science. Ohio University.
Levy, M. (2008). Meeting the needs of all students through differentiated instruction: helping every child reach and exceed standards. The Clearing House, 81(4), 161-164.
Lichtman., M. (2006). Qualitative research in education: A user’s guide. London: Sage
Little, C. (2012). Curriculum for gifted student. Psychology in the Schools, Vol. 49(7), 29-45.
Lu, J., Li, D., & Stevens, C. (2015). Comparisons and analyses of gifted students’ characteristics and learning methods. Gifted Education International, 52(9), 1–17.
McCoach, B.& Siegle, D. (2008). Underachievers. Huma: A. Plucker& C. M. Callahan
Nordlund Marcie. (2003). differentiated instruction: meeting the educational needs of all students. Scarecrow Press
Reis, S,. Betsy, R., Catherine, A., Lisa, M., & Burcu R. (2011). The Effects of Differentiated Instruction and Enrichment Pedagogy on Reading Achievement in Five Elementary Schools. American Educational Research Journal, Vol. 48, No. 2,38-51.
Reis, S. M., &Renzulli, J. S. (2010). Is there still a need for gifted education? An examination of current research. Learning and Individual Differences, 20(4), 308-317.
Rinn, A. & Bishop, J. (2015).  Gifted Adults: A Systematic Review and Analysis of the Literature. Gifted Child Quarterly, Vol. 59(4), 213– 235.
Schmitt, M. (2009). Gifted student in diver’s environments: an analysis of interaction and perception. Research submitted in partial fulfillment of the requirement for the Master of Science. Ohio University.
Subotnik, R. F., Kubilius, P., & Worrell, F. C. (2011). Rethinking giftedness and gifted education: A proposed direction forward based on psychological science. Psychological Science in the Public Interest, 12, 3-20.
Swift, M. (2009). The effect differentiated in social studies on student performance. Research submitted in partial fulfillment of the requirement for the Master of Science. Ohio University.
Tan, L., & Tan, C. (2017). Theory, Research and Conceptions of Curriculum for High Ability Learners: Key Findings, Issues and Debates. Curriculum for High Ability Learners, 14(5), 32-57.
VanTassel-Baska, J., & Brown, E. F. (2007). Towards Best Practice: An Analysis of the Efficacy of Curriculum Models in Gifted Education. Gifted Child Quarterly, 51, 342-358.
Wormeli, R. (2007). Differentiation: From planning to practice grades 6-12. Portland: MA.