این پژوهش با هدف ساخت، و بررسی روائی و پایائی آزمون تشخیصی خواندن و درک مطلب برای دانشآموزان کلاسهای سوم و چهارم ابتدایی شهر شیراز انجام شد. به این منظور 1200 دانشآموز از کلاسهای سوم، چهارم و پنجم به روش نمونهگیری خوشهای انتخاب شده بودند، آزمون تشخیصی سطح خواندن و درک مطلب در دو بعد خواندن و درک مطلب با 11 خردهآزمون که شامل سلیسخوانی، توسعه واژگان، آگاهی واجشناختی ایده اصلی متن، ارجاعات محتوایی، حقایق و ایدهها در متن، ارتباطات علی و معلولی در متن، توالی وقایع، گرفتن نتایج بر اساس شواهد، تفسیر و هدف نویسنده بود. پس از بررسی مقدماتی اجرا شد و بر اساس شاخصهای روانسنجی تحلیل و اصلاح شد. سپس برای بررسی روایی آن، از شیوههای روائی وابسته به ملاک روائی محتوایی و همبستگی نمرههای خردهآزمون با یکدیگر و پایایی آن به روش بازآزمایی بررسی گردید که در سطح مطلوب بود. تحلیل عامل انجام شد که نشانگر روش مطلوب آزمون بود. یافتهها بیانگر آن بود که روائی ملاکی در سطح بالا و پایایی در سطح مورد قبول بود. از نظر پایایی بالاترین خردهآزمونها به ترتیب سلیسخوانی، واژگان و ایده اصلی متن و ارجاعات محتوایی بودند و از نظر روایی بهترین خردهآزمونها سلیسخوانی و واژگاه و ایده اصلی متن بود. نتایج نشان داد آزمون تشخیصی خواندن در مورد خواندن و میزان درک مطلب اطلاعات لازم، را ارائه میدهد و میتواند در جهت تشخیص و سرند مشکلات خواندن و میزان پیشرفت تحصیلی دانشآموزان کاربرد داشته باشد.
)