دانشگاه شیراز با همکاری انجمن مطالعات برنامه درسی
پژوهشهای برنامه درسی
2251-6794
8
2
2019
02
20
شناسایی محتوا و منبع دانشعملی معلمان با تجربه ابتدایی: دلالتهای آن برای تربیت معلمان ابتدایی در نظام تربیت معلم
1
27
FA
حسین
چهارباشلو
دانشآموختة دکتری مطالعات برنامة درسی، دانشگاه خوارزمی، دانشکدة روانشناسی و علومتربیتی
hossein.charbashlu@gmail.com
مجید
علی عسگری
دانشیار مطالعات برنامة درسی، دانشگاه خوارزمی، دانشکدة روانشناسی و علومتربیتی
aliasgari2002@yahoo.com
خلیل
غلامی
دانشیار برنامهریزی آموزشی، دانشگاه کردستان، دانشکدة علوم انسانی
khalil.gholami@gmail.com
نعمت اله
موسی پور
دانشیار مطالعات برنامه درسی، دانشگاه فرهنگیان
n_mosapour@yahoo.com
10.22099/jcr.2019.5117
<span style="font-size: small;">هدف پژوهش حاضر شناسایی­ محتوا و منبع دانش عملی معلمان با تجربه ابتدایی و ترسیم نحوة تعامل بین آنها در قالب مدل مفهومی است. برای مطالعه هدف مورد نظر، ­از رویکرد کیفی و روش پدیدارنگاری استفاده شد. </span><span style="font-size: small;"> مشارکت­کنندگان پژوهش شامل 11 معلم با­ تجربه بالای 10 سال، از شهرستان ساری بودند که به شیوة نمونه­گیری هدفمند از نوع ملاکی انتخاب شدند. داده­های پژوهش از طریق مصاحبه نیمه­ساختارمند، مصاحبه ­بازسازی شده و چک لیست مشاهده کلاس درس جمع­آوری شد. روش تحلیل داده­ها بر اساس الگوی کدگذاری سه مرحله­ای نظریه داده­ بنیاد انجام گرفت. به طور کلی، یافته­های پژوهش نشان داد محتوای دانش­ عملی ­معلمان شامل 8 مقولة دانش ­موضوعی، دانش­ پداگوژی محتوا، دانش از ­یادگیرنده، دانش از ­برنامه­ درسی، دانش ­مدیریت کلاس ­درس، دانش خلق فضای ­مطلوب یادگیری، دانش­از بافت­ مدرسه و دانش از خود است. همچنین منابع اصلی این دانش­ها شامل تجربة ­تدریس، تجربه­زندگی، دوره­های تربیت­معلم، آموزش ­ضمن ­خدمت، تجربة ­دوران ­تحصیلی، متخصصان و صاحب­نظران دانشگاهی، رسانه­های گروهی، تجربه ­همکاران و بازخورد از یادگیرندگان و والدین آنان است. در پایان بر اساس مدل مفهومی پژوهش، رویکرد سه مرحله­ای به منظور اثربخش­تر کردن برنامه ­درسی تربیت­معلم دورة آموزش ابتدایی کشور ارائه شده است. </span>
دانشعملی,معلم,دوره ابتدایی,تربیت معلم,رویکرد کیفی
https://jcr.shirazu.ac.ir/article_5117.html
https://jcr.shirazu.ac.ir/article_5117_550e0d1f3071368a707ac6430e941277.pdf
دانشگاه شیراز با همکاری انجمن مطالعات برنامه درسی
پژوهشهای برنامه درسی
2251-6794
8
2
2019
02
20
سنجش میزان تحقق اهداف برنامة درسی تفکر و پژوهش از دیدگاه آموزگاران پایة ششم شهرستان ایذه در سال تحصیلی 94- 93
28
47
FA
سعید
محمودی بردزردی
کارشناس آموزش و پرورش
mahmoodi.saeid@yahoo.com
تورج
هاشمی نصرت آباد
استاد گروه روانشناسی دانشگاه تبریز
tourajhashemi@yahoo.com
شهرام
واحدی
استاد گروه علوم تربیتی دانشگاه تبریز
vahedi117@yahoo.com
10.22099/jcr.2019.5118
هدف این پژوهش سنجش میزان تحقق اهداف برنامه درسی تفکر و پژوهش از دیدگاه آموزگاران پایه ششم شهرستان ایذه در سال تحصیلی 94-93 بود. این پژوهش از نوع توصیفی- پیمایشی بود. جامعة آماری شامل 119 نفر آموزگاران پایه ششم بود که 90 نفر به روش نمونه­گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. پس از انتخاب گروه نمونه با استفاده از پرسشنامة محقق ساخته که بر اساس طیف لیکرت در پنج گزینه تهیه شده بود، اطلاعات گردآوری و تجزیه و تحلیل شد. روایی پرسشنامه با استفاده از نظر متخصصان تأیید و پایایی آن نیز با روش آلفای کرونباخ برابر 88./. به­دست آمد. برای تحلیل داده­ها از روش آماری (<span style="font-family: Calibri;">t</span> تک ­­نمونه­ای) استفاده شد. نتایج به­دست آمده بیانگر آن است که اهداف برنامة درسی تفکر و پژوهش از دیدگاه آموزگاران پایه ششم شهرستان ایذه تحقق یافته است. بدین ­معنی که از دیدگاه آموزگاران توانایی استنباط، استدلال و نتیجه­گیری، کنجکاوی، کسب صفات و ویژگی­های منش تفکر، کسب نگرش­های درست نسبت به یافته­های علمی، توانایی قضاوت دربارة اعمال و رفتار خود و دیگران در دانش­آموزان از حد متوسط بالاتر است.
اهداف برنامه درسی,تفکر و پژوهش,آموزگاران پایه ششم
https://jcr.shirazu.ac.ir/article_5118.html
https://jcr.shirazu.ac.ir/article_5118_543a48ab27180173f2866f4daa9defcd.pdf
دانشگاه شیراز با همکاری انجمن مطالعات برنامه درسی
پژوهشهای برنامه درسی
2251-6794
8
2
2019
02
20
بررسی تاثیر محتوای الکترونیکی مبتنی بر اصول طراحی چندرسانهای بر یادگیری دروس ریاضی، علوم دانشآموزان ششم ابتدایی
48
69
FA
فروزان
ضرابیان
استادیار گروه علوم تربیتی دانشگاه پیام نور
fzarabian@yahoo.com
10.22099/jcr.2019.5119
این پژوش با هدف بررسی تاثیر محتوای الکترونیکی طراحی و تولید شدة مبتنی بر اصول طراحی چندرسانهای مایر و اصول زیبایی شناختی، بر یادگیری دروس ریاضی، علوم دانشآموزان ششم ابتدایی دبستان بشری تهران در سال تحصیلی 94-95 انجام پذیرفته است. روش تحقیق از نوع شبه آزمایشی و طرح پیشآزمون ـ پسآزمون با گروه کنترل است. جامعة آماری متشکل از کلیة دانشآموزان دختر پایة ششم ابتدایی منطقة 2 شهر تهران است، و نمونه شامل 120 نفر بودند که با روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند. نمونه به دو گروه آزمایش، استفادهکننده از محتوای الکترونیکی طراحی شده همراه با روش سنتی (ترکیبی) و گروه گواه (روش متداول سنتی) تقسیم شدند. گردآوری اطلاعات با استفاده از یک آزمون محقق ساخته انجام شد و با برگزاری پیشآزمون و پسآزمون نمرات دانشآموزان مقایسه شده است. برای تجزیه و تحلیل دادهها از آزمون تی مستقل (برای مقایسة معدل نمرات دروس بین دو گروه در پیش آزمون و پس آزمون)، تی زوجی (مقایسة معدل دروس در آزمونهای پیش آزمون و پسآزمون در هر گروه) و آزمون کوواریانس استفاده گردید. یافتههای پژوهش نشان داد که استفاده از محتوای الکترونیکی طراحی شده براساس اصول طراحی چندرسانهای مایرو اصول زیبایی شناختی بر میزان یادگیری دانشآموزان گروه آزمایش در کلیة مفاهیم در درس علوم (ورزش و نیرو، انرژی، زمین پویا، سالم بمانیم و... .) و ریاضی (کسر و عدد مخلوط، مقایسه و ساده کردن کسر مرکب، جمع و تفریق کسر، تقسیم اعشاری و...) نسبت به خودشان و همچنین در مقایسه با گروه کنترل تاثیر مثبت داشته است.
یادگیری,محتوای الکترونیکی,اصول طراحی چندرسانهای,دانشآموز
https://jcr.shirazu.ac.ir/article_5119.html
https://jcr.shirazu.ac.ir/article_5119_4c637f909ffca91b3e2a1af7a4865bc7.pdf
دانشگاه شیراز با همکاری انجمن مطالعات برنامه درسی
پژوهشهای برنامه درسی
2251-6794
8
2
2019
02
20
تحلیل محتوای کتابهای راهنمای معلم فیزیک دورة متوسطه بر اساس رویکرد به ماهیت علم – پژوهش کیفی
70
97
FA
محمد حسن
کریمی
استادیار دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شیراز
karimivoice@gmail.com
فرحناز
کیانی
دانشجوی دکتری دانشگاه شیراز
fz_kiani@yahoo.com
بابک
شمشیری
دانشیار دانشکده علوم تربیتی دانشگاه شیراز
bshamshiri@rose.shirazu.ac.ir
10.22099/jcr.2019.5120
هدف مقالة حاضر تحلیل محتوای کتابهای راهنمای معلم فیزیک متوسطه در ایران نسبت به ابعاد ماهیت علم است. روش گردآوری دادهها آخرین نگاشت کتابهای راهنمای معلم فیزیک درنظر گرفته شد. به همین علت کتابهای راهنمای معلم فیزیک2 (در سال 89) و فیزیک3 (در سال 89) و فیزیک4 (در سال 94)، که وزارت آموزش و پرورش براساس اهداف مصوب منتشر کردهاست، انتخاب گردید. روش پژوهش تحلیل محتوای جهتدار بود. واحد تحلیل پاراگراف درنظر گرفتهشد و متن پاراگرافها براساس سه جنبة عمومی ماهیت علم شامل موقتی بودن، خلاقانه بودن و عملکرد و مقایسة نظریه و قانون به روش مقولهسازی تجزیه و تحلیل شد. دادهها به روش همسوسازی اعتباریابی شد. نتایج به دست آمده نشان داد که از میان جنبههای ماهیت علم مورد بررسی، بیشترین تأکید کتابهای راهنمای معلم فیزیک متوسطه بر جنبة موقتی بودن علم است که بهطور آشکار ملاحظه میشود و جنبة خلاقانه بودن علم به طور ضمنی از مضامین مرتبط با ویژگی خلاقیت استنباط میشود. نتایج همچنین نشان داد ویژگیهای مربوط به قانون و نظریة علمی در کتابهای راهنمای معلم فیزیک بخوبی معرفی و تبیین نشده است. از میان کتابهای راهنمای معلم فیزیک دورة متوسطه جنبههای ماهیت علم در پایههای سوم و چهارم کمتر از پایة دوم است.
ماهیت علم,کتاب راهنمای معلم,معلم فیزیک
https://jcr.shirazu.ac.ir/article_5120.html
https://jcr.shirazu.ac.ir/article_5120_8244a5f6491b60ca6ccf4df361a80226.pdf
دانشگاه شیراز با همکاری انجمن مطالعات برنامه درسی
پژوهشهای برنامه درسی
2251-6794
8
2
2019
02
20
واکاوی وضعیت دانشگاه فرهنگیان بر حسب تجارب زیسته دانشجو-معلمان؛ یک مطالعه آمیخته
98
144
FA
جمال
سلیمی
دانشیار گروه علوم تربیتی دانشگاه کردستان
j_salimi2003@yahoo.com
لطف اله
ساعدموچشی
دانشجوی دکتری برنامهریزی توسعه آموزش عالی؛ دانشگاه کردستان
slotfola@yahoo.com
آرش
عبدی
دانشجوی کارشناسی ارشد رشته برنامهریزی آموزشی، دانشگاه کردستان
kimiagar_ardo@yahoo.com
10.22099/jcr.2019.5121
دانشگاه و نظام آموزش عالی نقش حیاتی را در تربیت نیروی انسانی و تامین سرمایه انسانی ایفا میکند. دانشگاه فرهنگیان نیز بهعنوان سازمانی نو پا و هدفمند در راستای تحقق برنامه راهبردی خود در افق چشمانداز 1404 خود به جذب و تربیت دانشجو معلمان اهتمام ورزید. هدف پژوهش حاضر، واکاوی وضعیت دانشگاه فرهنگیان برحسب تجارب زیسته دانشجو- معلمان است و در قالب یک طرح آمیخته انجام گرفته است. روش پژوهش آمیخته از نوع اکتشافی بود. در بخش کیفی از روش پدیدارشناسی و در بخش کمّی از روش توصیفی- پیمایشی استفاده شد. دامنه پژوهش شامل کلیه دانشجو-معلمان پردیس های دخترانه و پسرانه سنندج هستند که بر اساس آمار منتشر شده توسط دانشگاه، 1425 نفر هستند. در بخش کیفی با استفاده از روش نمونه­گیری هدفمند از نوع موارد مطلوب، 20 نفراز دانشجو- معلمان (از دو پردیس فرهنگیان سنندج) طبق شیوه نمونه­گیری هدفمند (نمونه گیری نظری) تا آنجا که اشباع نظری صورت گرفت، انتخاب شدند و ابزارگردآوری یافته­ها هم مصاحبه بود. همچنین جامعة آماری در بخش کمّی نیز، تمامی دانشجو-معلمان مقطع کارشناسی دانشگاه فرهنگیان شهر سنندج بودند که در سال تحصیلی 96-95، مشغول به تحصیل بوده، که براساس فرمول کوکران تعداد 458 دانشجو (160 دانشجوی دختر و 298 دانشجوی پسر) به عنوان حجم نمونه و روش نمونهگیری طبقهای نسبی انتخاب شدند. ابزار گردآوری دادهها در بخش کمی پرسشنامة محقق ساخته (متشکل از 7 قسمت) است که بر اساس یافتههای بخش کیفی و ادبیات موضوع طراحی شد. جهت تحلیل داده­ها نیز از آزمون­های فریدمن و t دو گروه مستقل بهره گرفته شد. براساس نتایج حاصل شده در بخش کیفی، وضعیت آسیب­پذیری دانشگاه فرهنگیان از دیدگاه دانشجو-معلمان، در هفت طبقة توصیفی گنجانده شده که عبارتند از: 1- وضعیت آموزشی 2- کارکرد پژوهشی 3- پتانسیل­های نیروی انسانی 4- حوزة فضا و تجهیزات 5- حوزة مالی و اداری 6- برنامة درسی و سرفصل­ها 7- سازوکارهای ورودی، فرایندی و خروجی.نتایج بخش کمّی پژوهش نیز نشان داد که از دیدگاه دانشجو-معلمان ترتیب اولویتی آسیب­زای دانشگاه فرهنگیان به ترتیب عبارت بودند از: 1- برنامه درسی و سرفصلها 2- کارکرد پژوهشی 3- سازوکارهای ورودی، فرایندی و خروجی 4- فضا و تجهیزات 5-وضعیت آموزشی 6- حوزة اداری و مالی و 7- ظرفیت­های نیروی انسانی. همچنین براساس رشته تحصیلی اولویت­­بندی ابعاد آسیب­پذیر دانشگاه فرهنگیان در بعد اول یکی بوده که به ترتیب عبارتند از برنامه درسی و سرفصل­ها، بعد کارکرد پژوهشی و بعد سازوکارهای ورودی، فرایندی و خروجی. بین وضعیت ابعاد آسیب­زای دانشگاه فرهنگیان از نگاه دانشجو-معلمان پسر و دختر نیز تفاوتی وجود ندارد. لذا مسئولان و متولیان این دانشگاه نوپا با برنامه­ریزی دقیق و تخصیص منابع و اعتبارات مالی لازم در جهت اعتلا و ارتقای رسالتها و اهداف این نهاد مهم آموزشی، تربیتی تلاش نمایند تا شاهد تحقق اهداف راهبردی دانشگاه فرهنگیان باشیم.
دانشگاه فرهنگیان,دانشجو- معلم,مطالعه کیفی,وضعیت عملکردی دانشگاه
https://jcr.shirazu.ac.ir/article_5121.html
https://jcr.shirazu.ac.ir/article_5121_44a03edf81dc2821d3870f254b9deb17.pdf
دانشگاه شیراز با همکاری انجمن مطالعات برنامه درسی
پژوهشهای برنامه درسی
2251-6794
8
2
2019
02
20
طراحی راهبردهای یاددهی-یادگیری بر اساس رویکرد تفکیکی در مدارس استعداد درخشان: یک مطالعه ترکیبی
145
171
FA
مهدی
ابوالقاسمی
دانشآموختة دکتری برنامهریزی درسی، دانشگاه هرمزگان
mah.abolghasemi@gmail.com
حسین
زینلی پور
دانشیار و عضو هیأت علمی دانشگاه هرمزگان، دانشکده علوم انسانی
hzainalipour@yahoo.com
علی اکبر
شیخی فینی
دانشیار و عضو هیأت علمی دانشگاه هرمزگان، دانشکده علوم انسانی
ashaikhifini@yahoo.com
علیرضا
عصاره
دانشیار و عضو هیأت دانشگاه شهید رجایی، دانشکده علوم انسانی
alireza-assareh@yahoo.com
10.22099/jcr.2019.5122
هدف از انجام این پژوهش طراحی راهبردهای یاددهی یادگیری بر اساس رویکرد تفکیکی در مدارس استعداد درخشان شهر اصفهان بود. این تحقیق از نوع پژوهش­های آمیخته یا ترکیبی و به روش اکتشافی متوالی انجام شده بود. جامعة این پژوهش شامل کلیة دانش­آموزان استعداد درخشان شهر اصفهان در مقطع متوسطة دوم (1770 نفر) بود. روش انتخاب مشارکتکنندگان در بخش کیفی موارد نوعی (32 نفر) و در بخش کمی روش نمونهگیری تصادفی ساده (315 نفر) بود. برای گردآوری داده­ها در بخش کیفی از روش مصاحبه نیمه­ساختار یافته و در بخش کمی از پرسشنامة محقق ساخته استخراج شده از مصاحبه استفاده شد. برای تحلیل داده­ها در بخش کیفی از روش مقوله­بندی و در بخش کمی از تحلیل عاملی تاییدی، آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی (<span style="font-family: Calibri;">t</span> تک­نمونه، <span style="font-family: Calibri;">t</span> مستقل و تحلیل واریانس یک طرفه) استفاده شد. نتایج بیانگر این بود که راهبردهای یاددهی یادگیری در مدارس استعداد درخشان شامل دو مقولة کلی «بعد فنی تدریس» و «بعد شخصیتی معلم» بود. در «بعد فنی تدریس» زیر مقولههایی مثل «کاربردی بودن»، «استفاده از وسایل کمک آموزشی»، «راهبرهای فعال در یادگیری» و «روش اختصاصی برای هر درس»، و در «بعد ویژگی­های معلم» نیز «بعد اخلاقی و شخصیتی» از مصاحبه­ها استخراج شد. نتایج تحلیل کمی پرسشنامة استخراج شده از مصاحبه­ها نیز نشان داد که دانش­آموزان مدارس استعداد درخشان با این موارد موافق بودند. مقایسة نظرهای دختران و پسران نشان­دهندة این بود که دختران بیشتر از پسران معتقد به استفاده از روش اختصاصی برای هر درس بودند. مقایسه براساس رشتة تحصیلی نیز نشان داد که تنها در مولفة راهبردهای فعال تفاوت معنی­داری میان دانش­آموزان رشته­های مختلف دیده شد.
طراحی راهبردهای یاددهی یادگیری,رویکرد تفکیکی,مدارس استعداد درخشان,مطالعه ترکیبی
https://jcr.shirazu.ac.ir/article_5122.html
https://jcr.shirazu.ac.ir/article_5122_b6e0c55d0a3ebb870d5c0a8b32d9bb1e.pdf
دانشگاه شیراز با همکاری انجمن مطالعات برنامه درسی
پژوهشهای برنامه درسی
2251-6794
8
2
2019
02
20
شناسایی مدلی برای فعالیتهای خلاقانه دانشجویان ریاضی: یک تحقیق کیفی
172
198
FA
نرگس
یافتیان
0000-0003-2204-1105
استادیار گروه ریاضی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی
yaftian@sru.ac.ir
10.22099/jcr.2019.5123
هدف این پژوهش بررسی تجربة فعالیت­های­ خلاقانه دانشجویان کارشناسی ریاضی و شناسایی مدلی برای شناخت بهتر این فعالیت­ها است. داده­ها با استفاده از رویکرد کیفی به روش گراندد تئوری (نظریه مبنایی یا نظریه دادهبنیاد) و ابزار مصاحبههای عمیق نیمهساختار یافته جمع­آوری شده­اند. جامعة آماری، دانشجویانی میباشند که مشغول تحصیل رشته ریاضی در دانشگاههای دولتی واقع در شهر تهران هستند. سیزده دانشجوی ریاضی با روش نمونهگیری هدفمند و نظری بهطور داوطلبانه دعوت به همکاری شدند. داده­ها از طریق فرآیند کدگذاری در دو مرحله آزاد و محوری تحلیل شد. برای کسب اطمینان از کیفیت پژوهش از معیارهای باورپذیری، اطمینان­پذیری، انتقال­پذیری و تأییدپذیری استفاده شد. مدل مفهومی استخراج شده از دل دادهها در قالب الگوی پارادایمی نظام­مند روش گراندد تئوری شامل پدیده، شرایط علّی، استراتژی­ها، عوامل مداخلهگر، شرایط زمینهای، زمینه و پیامدها میباشد و مدل حاکی از آن است که عوامل متعددی بر پدیدة خلاقیت ریاضی تأثیرگذارند.
آموزش ریاضی,فعالیتهای خلاقانه ریاضی,خلاقیت ریاضی,گراندد تئوری
https://jcr.shirazu.ac.ir/article_5123.html
https://jcr.shirazu.ac.ir/article_5123_4004940cbb42e2709674a49c502effd2.pdf
دانشگاه شیراز با همکاری انجمن مطالعات برنامه درسی
پژوهشهای برنامه درسی
2251-6794
8
2
2019
02
20
شناسایی مؤلفههای مسئولیت حرفهای متخصصان برنامة درسی
199
223
FA
غلامرضا
یادگارزاده
استادیار برنامهریزی درسی آموزش عالی دانشگاه علامه طباطبائی
yadegarzadeh@gmail.com
10.22099/jcr.2019.5124
هدف مقالة حاضر تحلیل مسئولیتهای حرفهای متخصصان برنامة درسی و شناسایی مؤلفههای آن است. این پژوهش از نظر روششناختی مطالعة موردی کیفی است. مشارکتکنندگان در پژوهش را افراد خبره در حوزة برنامة درسی و آموزش عالی تشکیل میدادند که با استفاده از روش نمونهگیری از موارد ویژه تعداد 20 نفر انتخاب و دعوت به مشارکت شدند. ابزار جمعآوری دادة مصاحبه نیمهساختارمند بوده است. برای تحلیل دادههای حاصل از مصاحبه از روش تحلیل مضمون استفاده شده و اعتبار یافتهها با روش تأمل مشارکتکنندگان ارزشیابی شده است. یافتهها نشان داد که متخصصان برنامة درسی دارای مسئولیت کلی در ارتباط با نظام تربیتی و یادگیری در گام اول و مسئولیت حرفهای در حوزة تخصصی برنامة درسی هستند. این مسئولیت کلی دارای مؤلفههایی مانند «دفاع از حیطة تخصصی، اثرگذاری بر تصمیمسازان، ایفای نقش صحیح، پاسخگویی، آموزش و پژوهش و تعهد سازمانی» است. یافتهها همچنین نشان داد که ماهیت مسئولیت متخصص برنامة درسی آموزش چند بعدی است و جنبههای متفاوتی را در بر میگیرد.
مسئولیت حرفهای,متخصص برنامة درسی,پاسخگویی,مسئولیتپذیری,برنامهدرسی,آموزش عالی
https://jcr.shirazu.ac.ir/article_5124.html
https://jcr.shirazu.ac.ir/article_5124_f12a69eb4bea874f29f4879ff3b68076.pdf
دانشگاه شیراز با همکاری انجمن مطالعات برنامه درسی
پژوهشهای برنامه درسی
2251-6794
8
2
2019
02
20
ارزشیابی برنامة درسی بر اساس توجه به شایستگیها از دیدگاه دانشجویان رشتة مهندسی فناوری اطلاعات دانشگاه صنعتی شیراز
224
244
FA
سعید
احمدی
گروه علوم تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد فیروزآباد
saeedahmadi1430@gmail.com
10.22099/jcr.2019.5125
در دنیای امروز، اکثر سازمان­های آموزشی به دلیل پاسخگو نبودن برنامه­های درسی سنتی، به سمت تدوین برنامه­های درسی شایستگی­محور، روی آورده­اند. هدف این مطالعه نیز، ارزیابی وضعیت موجود برنامةدرسی مهندسی فناوری اطلاعات بود که به روش توصیفی از نوع پیمایشی انجام شد. به این منظور، 35 نفر از دانشجویان دانشگاه صنعتی شیراز که در شرف اتمام دورة تحصیلی بودند از تعداد کل 120 نفر جامعة آماری به عنوان نمونة آماری و با رویکرد هدفمند و روش نمونهگیری آگاهی­دهندگان کلیدی انتخاب شدند. ابزار پژوهش، مقیاس محقق­ساختة برنامه ­­درسی شایستگی­محور مبتنی بر عناصر چهارگانة برنامة درسی بود که بر اساس مبانی نظری و پژوهشی طراحی شده بود. پس از محاسبه روایی و پایایی، مقیاس بین نمونه توزیع و داده­ها با آزمون آماری تی­تک نمونه­ای و آزمون تحلیل واریانس اندازه­گیری­های مکرر، تحلیل شدند. نتایج نشان داد که هدف، محتوا، روش­های تدریس و روش­های ارزشیابی به کار رفته در برنامه درسی رشتة مهندسی فناوری اطلاعات، در حد متوسط قادر به تحقق شایستگی­ها در دانشجویان هستند. همچنین از نظر میزان تحقق شایستگی­ها در دانشجویان، تفاوت معنیداری بین هدف محتوا، روش­های تدریس مشاهده نشد ولی این تفاوت در عنصر ارزشیابی، معنادار به­دست آمد.
شایستگی,برنامه درسی,برنامه درسی شایستگیمحور,فناوری اطلاعات,دانشجویان
https://jcr.shirazu.ac.ir/article_5125.html
https://jcr.shirazu.ac.ir/article_5125_120ad145401aee006a6f9b0db78cd332.pdf
دانشگاه شیراز با همکاری انجمن مطالعات برنامه درسی
پژوهشهای برنامه درسی
2251-6794
8
2
2019
02
20
تبیین مفهوم برنامه درسی سایه در نظام آموزشی ایران
245
275
FA
مرتضی
بازدارقمچی قیه
دانشجوی دکتری برنامهریزی درسی دانشگاه شهید بهشتی تهران
mortezaani@yahoo.com
کورش
فتحی و اجارگاه
استاد دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی تهران
kouroshfathi@hotmail.com
محبوبه
عارفی
0000-0003-2750-245X
دانشیار دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی تهران
m-arefi@sbu.ac.ir
مقصود
فراستخواه
دانشیار موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی تهران
m_farasatkhah@irphe.ir
10.22099/jcr.2019.5127
آموزشهای زیست محیطی در دورههای تحصیلی مختلف میتواند نقش موثری در بسیج افکار عمومی جهت حفاظت از محیط زیست داشته باشد. با توجه به نقش کتابهای درسی علوم دورة متوسطه در این زمینه، هدف از این پژوهش بررسی محتوای کتابهای درسی علوم تجربی از لحاظ توجه به آموزشهای زیست محیطی است. این پژوهش به روش تحلیل محتوای کمی انجام شد. جامعه و نمونه آماری شامل تمام کتابهای علوم تجربی دورة اول متوسطه در سال تحصیلی 1396-1395 است که به شیوة کدگذاری قیاسی بررسی شدند. جهت اعتبار بخشی به یافتهها، از دو کدگذار دیگر نیز استفاده شد و میزان توافق میان کدگذارها برابر با90% به دست آمد. یافتهها بیانگر آن است که مقولههای آموزش محیط زیست به صورت (65%) متن، (11%) پرسش، (21%) تکلیف و (13%) تصویر قرار گرفتهاند. همچنین مقولههای آموزش محیط زیست در بعد شناختی (78%) و در ابعاد نگرشی (17%) و مهارتی (13%) است. مهمترین نقطه قوت کتابهای مورد بررسی، توجه به سطوح بالای شناختی در طراحی تکالیف گروهی است. اما به قدر کافی توجه نکردن به اصول سازماندهی در ارائة محتوا، به ویژه در پایة هشتم، به عنوان مهمترین ضعف این کتابها، محسوب میشود. از مهمترین پیشنهادهای ارائه شده براساس یافتههای این پژوهش میتوان به این موارد اشاره کرد: اعمال دیدگاههای برنامهریزان درسی در مورد چگونگی رعایت اصول سازماندهی محتوا، نیازسنجی نیمه متمرکز در مورد مسائل زیست محیطی کشور و طراحی و تدوین کتابی فعالیتمحور در حوزة آموزش حفاظت از محیط زیست؛ چگونگی طراحی فعالیتهایی جهت ارتقای نگرش و مهارتهای دانشآموزان در کتاب موجود.
آموزش زیست محیطی,تحلیل محتوا,دورة اول متوسطه,کتاب درسی علوم تجربی
https://jcr.shirazu.ac.ir/article_5127.html
https://jcr.shirazu.ac.ir/article_5127_514d998c37db72302aa38f816814bdb4.pdf