تأثیر بازی دارت آموزشی بر میزان یادگیری مفاهیم اساسی ریاضی پایه‌ی اول دوره‌ی ابتدایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار بخش مدیریت و برنامه‌ریزی آموزشی دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه شیراز

2 دانشیار بخش مدیریت و برنامه‌ریزی دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه شیراز

3 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد رشته برنامه‌ریزی درسی دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه شیراز

چکیده

هدف از این پژوهش بررسی تأثیر بازی دارت آموزشی بر میزان یادگیری مفاهیم اساسی ریاضی در دانش­آموزان پایه­ی اول ابتدایی بود. روش پژوهش، شبه آزمایشی (طرح پیش آزمون- پس­آزمون با گروه مرجع) بود. جامعه­ی آماری پژوهش، دانش‌آموزان پایه­ی اول ابتدایی شهر زرقان (استان فارس) در سال تحصیلی 96-95 بودند. برای گزینش نمونه­ی تحقیق، از طریق روش نمونه­گیری تصادفی خوشه­ای مرحله­ای، ابتدا از بین مدارسی که سه کلاس و بالاتر در پایه­ی اول داشتند؛ یک مدرسه دخترانه و یک مدرسه پسرانه انتخاب شد. در ادامه به کمک قرعه­کشی از بین کلاس­های موجود این دو مدرسه 4 کلاس (2 کلاس پسر و 2 کلاس دختر) انتخاب و به دو گروه مرجع و آزمایش پسران و دو گروه مرجع و آزمایش دختران تقسیم شدند. در ادامه­ آزمونی محقق ساخته تهیه و به دو نیمه تقسیم گردید. از تمامی 4 گروه پیش­آزمون (نیمه­ی نخست آزمون) گرفته شد و پس از آن گروه­های آزمایش دختران و پسران ده جلسه­ی مفید آموزشی به کمک بازی دارت آموزشی، آموزش دیدند؛ در صورتی که گروه­های مرجع دختران و پسران آموزش­های معمول را ادامه دادند. پس از پایان آموزش­ها، از تمامی گروه­ها پس­آزمون (نیمه­ی دوم آزمون) گرفته شد و اطلاعات با نرم افزار آماری SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت. ابتدا با شاخص‌های آمار توصیفی مانند میانگین و انحراف معیار، داده‌ها توصیف شدند و سپس از آزمون‌های آمار استنباطی مانند تی وابسته و تی مستقل برای تفسیر داده­ها استفاده شد. بررسی یافته­های پژوهش و مقایسه­ی عملکرد گرو­ه­های آزمایش و مرجع دختران و پسران در پیش و پس­آزمون نشان داد که استفاده از بازی دارت آموزشی بر میزان یادگیری مفاهیم مربوط به جمع و تفریق­های اساسی نوع اول تأثیر دارد. نتیجه این که بازی دارت آموزشی بر یادگیری و توسعه­ی مفاهیم اساسی مرحله­ی اول ریاضی تأثیر دارد.

کلیدواژه‌ها


اخواست، آسیه؛ بهرامی، هادی؛ پورمحمدرضا تجریشی، معصومه و بیگلریان، اکبر. (1388). تأثیر بازی‌های آموزشی بر میزان یادگیری برخی مفاهیم ریاضی در دانش‌آموزان پسر کم­توان ذهنی آموزش‌پذیر. توانبخشی، 10(3)، 18- 8.
 
اسماعیلی، علی عبداله و رنجگر، بایرامعلی. (1387). تأثیر بازی ستاره بر سرعت یادگیری جمع، منها و ضرب در پایه­های اول، دوم و سوم. اندیشه و رفتار، 2(8)، 54- 45.
 آقازاده، محرم. (1394). راهنمای کاربردی روش‌های نوین تدریس (برای کلاس‌های تک‌پایه و چندپایه). تهران: مرآت.
اعظمی، محمود و جعفری، علیرضا. (1386). نقش بازی در پیشرفت تحصیلی زبان­آموزی کودکان پایه­ی سوم مقطع ابتدایی شهر تهران در سال 1386. فصل­نامه­ی علوم رفتاری، 1(2)، 30- 9.
اله­کرمی، آزاده و زارعی زوارکی، اسماعیل. (1393). مقایسه اثر آموزشی تلفیق با آموزش سنتی بر تفکر انتقادی و شادکامی‌ دانش‌آموزان‌. فصل­نامه­ی فن­آوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی، 4(4)، 57-39.
امینی­فر، الهه؛ صالح­صدق­پور، بهرام و دباغ­زاده، حسین. (1390). تأثیر بازی رایانه­ای بر انگیزه و پیشرفت ریاضی دانش­آموزان. نشریه علمی- پژوهشی فن­آوری آموزش، 6(3)، 184-177.
بهروش، محمد؛ جعفری، علی­اکبر و دانشفر، علی اصغر. (1367).روش تدریس ریاضیات دورهی ابتدایی (ویژه‌ی دانشسراها و مراکز تربیت معلم). تهران: انتشارات کتاب‌های درسی ایران.
حاجی زاد، محمد؛ فیروزی، فاطمه و صفاریان همدانی، سعید. (1393). تأثیر بازی رایانه‌ای آموزشی بر سطوح شناختی بلوم در یادگیری و یادداری مفاهیم ریاضی دانش‌آموزان. فصل‌نامه‌ی اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی، 5(1)، 99-77.
حقانی، فریبا؛ همدانی، زهره و لیاقت­دار، محمد. (1390). مقایسه­ی تأثیر یادگیری از طریق همیاری با روش تلفیقی، سخنرانی کوتاه و پرسش و پاسخ بر پیشرفت تحصیلی درس زیست­شناسی. مجله­ی پژوهش در برنامه­ریزی درسی، 2(3) 10- 3.
دهقانزاده، حسین؛ نوروزی، داریوش؛ جعفری­نژاد، هادی و دهقانزاده، حجت. (1392). میزان
اثربخشی بازی رایانه‌ای جمع اعداد در یادگیری و یادداری در درس ریاضی اول ابتدایی. مجله‌ی روان‌شناسی تربیتی دوره‌ی جدید، 9(28)، 56-41.
رمضانی­نژاد، رحیم؛ همتی­نژاد، مهرعلی و مالکی، غلامرضا. (1382). بررسی مشکلات مدیریت کلاس­های تربیت بدنی از دیدگاه معلمان. فصل­نامه­ی المپیک. 11(3 و 4)، پیاپی 24، 41-50.        سلیمی، یاسمین. (1382). نقشبازی­هایهدف­دارریاضیدرآموزشریاضی. تهران:  انتشارات دفتر ارتقای علمی منابع انسانی وزارت آموزش و پرورش.
 
سیف، علی اکبر. (1394). روان­شناسی پرورشی نوین_ روان­شناسی یادگیری و آموزش. چاپ هفتم. تهران: دوران.
 شاتو، ژان. (1388). مربیان بزرگ.چاپ پنجم. مترجم: شکوهی، غلامحسین. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
شریعتمداری، علی؛ احقر، قدسی؛ سیف نراقی، مریم و قنبری، نسرین. (1390). بررسی نقش بازی‌های آموزشی بر یادگیری مفاهیم آموزش و مقایسه‌ی اعداد ریاضی دانش­آموزان دختر پایه­ی اول ابتدایی شهر ری. نشریه­ی علوم رفتاری، 3(9)، 100- 85.
شعبانی، حسن. (1393). مهارت‌های آموزشی و پرورشی (روش‌ها و فنون تدریس). جلد اول. ویراست 3.     تهران: سمت.
شمسی زاده، علیرضا. (1393)‌. مقایسه­ی روش تدریس سنتی ریاضی با روش تدریس ریاضی همراه بازی در یادگیری دانش‌آموزان پایه­ی ششم ابتدایی‌. نخستین همایش ملی علوم­تربیتی و روان­شناسی،  مرودشت، شرکت اندیشه سازان مبتکر جوان.  قابل مشاهده در سایت: http://www.civilica.com/Paper-ASMJ01-ASMJ01_0186.htm 25 /5/96 ساعت 16.
صالح­صدق­پور، بهرام و غلامرضایی، فاطمه. (1392). نقش بازی رایانه‌ای دایمنشن بر انگیزه­ی پیشرفت و پیشرفت تحصیلی ریاضی با توجه به پیش­دانسته‌های زبان و ریاضی دانش‌آموزان. نشریه‌ی فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی، 3(3)، 112-89.                                                                                        
صفاریان، سعید؛ فلاح، وحید و میرحسینی، سید حمزه. (1389). مقایسه­ی تأثیر آموزش به کمک     نرم­افزار آموزشی و روش تدریس سنتی بر یادگیری ریاضی. مجله­ی فن­آوری اطلاعات و  ارتباطات در علوم تربیتی. 2، 14-1.
عسگری، اعظم؛ شکری­کهی، مریم و کمالی محمدزاده، فریده. (1394). بررسی تأثیر تکنولوژی بر یادگیری و یادداری درس ریاضی. سومین کنفرانس ملی روان‌شناسی و علوم رفتاری. قابل مشاهده در: www.civilica.com/PdfExport-PSYCHOCONF03_066  18/01/1396 ساعت 10/21.  
علم‌الهدایی، حسن. (1381). راهبردهای نوین در آموزش ریاضیات. (چاپ نخست). تهران: شیوه.
عرفانیان عالی­منش، منصوره. (1387). آموزش محور اعداد. رشد آموزش ابتدایی، 26(2) 79-68.
محمدی واصل، مسیب­یار؛ رشید، خسرو و بهرامی، فرشته. (1393). آموزش از طریق بازی بر بهبود نگرش ریاضی دانش­آموزان دختر مقطع ابتدایی. مجله­ی روان­شناسی مدرسه. 3(3)، 135-122.
مرادی، رحیم و ملکی، حسن. (1394).تأثیر بازی‌های آموزشی رایانه‌ای برانگیزش تحصیلی مفاهیم ریاضی دانش‌آموزان پسر با ناتوانی یادگیری ریاضی.فصل‌نامه­ی افراد استثنایی،5(12)، 44–­27.
نقیب زاده، دکتر میرعبدالحسین. (1377). نگاهی به فلسفه‌ی آموزش و پرورش. چاپ نهم. تهران: طهوری.
ولایتی، الهه. (1391). بازی‌های رایانه‌ای و نقش آن در آموزش و یادگیری دانش‌آموزان کم­توان ذهنی.  نشریه تعلیم و تربیت استثنایی، 109، 46-54.
یارمحمدیان، محمدحسین. (1394). مبانی و اصول برنامه‌ریزی درسی. (چاپ چهاردهم، ویرایش دوم). تهران: یادواره‌ی کتاب.
 Allen, L. E. & Ross, J. (1977). Improving Skill in Applying Mathematical Ideas: A Preliminary Report on the Instructional Gaming Program at Pelham Middle School in Detroit. Alberta Journal of Educational Research, 23(4), 67-257.
Al-Washmi, R. (2016). Engagement and collaboration in the effectiveness of games for learning primaryschool mathematics (Doctoral dissertation, University of Nottingham).
Ayinde, O. M. (2014). Impact of Instructional Object Based Card Game on Learning Mathematics: Instructional Design Nettle. Middle Eastern &African Journal of Educational Research MAJER Issue: 8(1), 4-18.
Bahr, C. M. & Rieth, H. J. (1989). The effects of instructional computer games and drill and practice software on learning disabled students' mathematics achievement. Computers in the Schools, 6(3-4), 87-102.
Bishara, Saied. (2015). Active and Traditional Teaching of Mathematics in Special Education. CreativeEducation, 6, 2313-2324. http://www.scirp.org/journal/ce
Burden, P. R. & Byrd, D. M. (2007). Methods for effective teaching: Promoting K-12 student understanding. Allyn & Bacon.
Burenheide, B. J. (2006). Instructional gaming in elementary schools. ProQuest. [Ph.D. dissertation], Kansas state university.
Chicago Christensen, C. A. & Gerber, M. M. (1990). Effectiveness of computerized drill and practice games in teaching basic math facts. Exceptionality:A Special Education Journal, 1(3), 149-165.
Demirbilek, M. & Tamer, S. L. (2010). Math teachers’ perspectives on using educational computer games in math education. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 9, 709-716.
Dempsey, J. V. (1996). Instructional Applications of Computer Games.
Hieftje, K., Pendergrass, T., Kyriakides, T. C., Gilliam, W. & Fiellin, L. (2017). An Evaluation of an Educational Video Game on Mathematics Achievement in First Grade Students. Technologies5(2), 30.
Huang, W. D., Johnson, T. E. & Han, S. H. C. (2013). Impact of online instructional game features on college students’ perceived motivational support and cognitive investment: A structural equation       modeling study. The Internet and Higher Education, 17, 58-68.
Katmada, A., Mavridis, A. & Tsiatsos, T. (2014). Implementing a Game for Supporting Learning in Mathematics. Electronic Journal of e-Learning, 12(3), 230-242.
Ke, F. (2008). Computer games application within alternative classroom goal structures: cognitive, metacognitive, and affective evaluation. Educational Technology Research and Development, 56(5-6), 539-556
Ke, F. & Grabowski, B. (2007). Game playing for maths learning: cooperative or not?. British Journal of Educational Technology (BJET), 38(2), 249-259.
Kirk, J. J. (2004). The making of a gaming-simulation course: A personal tale. Simulation & Gaming, 35(1), 85-93
Malinow, A. & Black, J. (2003). Integrating a multiple-linked representational program into a middle-school learning disabled classroom. Proceedings from the 2003 International Conference on Computing in Education sponsored by the Asia-Pacific Chapter of the Association for the Advancement of Computing in Education. (AACE): Hong Kong. Available in http://techmatrix.org.
Maxwell, N. L., Mergendoller, J. R. & Bellisimo, Y. (2004). Developing a problem-based learning simulation: An economics unit on trade. Simulation & Gaming, 35(4), 488-498.
Oblinger, D. G. (2003, December 12, 2003). Unlocking the potential of gaming technology.
Okolo, C. M. (1992). The effect of computer‐assisted instruction format and initial attitude on the arithmetic facts proficiency and continuing motivation of students with learning disabilitiesExceptionality: A Special Education Journal, 3(4), 195-211.
Sally.P. (1998). Playing games and learning mathematics: The results of two intervention studies. International Journal of Early Years Education, 6(1), 49-58.
Schuler, S. (2011). Playing and learning in early mathematics education–modellingacomplex relationship. In Proceedings of the Seventh Congress of the European Society for Research in Mathematics Education (pp. 1912-1922).
Shin, N., Sutherland, L. M., Norris, C. A., & Soloway, E. (2012). Effects of game technology on elementary student learning in mathematics. British journal of educational technology43(4), 540-560.            
Squire, K. (2002). Cultural framing of computer/video games. Game studies,2(1), 1-13.
Trotter, A. (2005). Despite allure, using digital games for learning seen as no easy task. Education Week, 25(10), 1-19.
Vandercruysse, S., ter Vrugte, J., de Jong, T., Wouters, P., van Oostendorp, H., Verschaffel, L., ... & Elen, J. (2016). The effectiveness of a math game: The impact of integrating conceptual clarification as       support. Computers in human behavior64, 21-33.
Vankúš, P. E. T. E. R. (2008). Games based learning in teaching of mathematics at lower secondary school. ActaDidactica Universitatis Comenianae. Mathematics, 8, 103.
Wakefield, A. P. (1997). Supporting math thinking. The Phi Delta Kappan, 79 (3), 233-236.
Wouters, P. & Van Oostendorp, H. (2013). A meta-analytic review of the roleof instructional support in game-based learning. Computers & Education, 60(1), 412-425.
Xinmin, S. A. N. G. (2006). Exploration of Great-power Road of Distance Education in China Strategic Thought of the Development of Distance Education [J]. Open Education Research, 6, 002.
Kaleli-Yilmaz, G. (2015). The Views of Mathematics Teachers on the         Factors Affecting the Integration of Technology in Mathematics. Australian Journal of Teacher Education, 40(8), 132-148.