پیش فرضهای برنامهی درسی آموزش سلامت جنسی از منظری اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه شیراز

چکیده

در متون دینی، برای زندگانی مسلمانان اصولی وضع گردیده است که هر مسلمانی می‌بایست از این اصول و رهنمودها در عمل پیروی نماید. اگر هدف آموزش و پرورش به طور عام، پرورش انسان کامل باشد، هدف آموزش و پرورش اسلامی نیز پرورش انسان کامل الاهی  با تأکید بر ویژگی‌هایی هم‌چون ایمان و عقیده می‌باشد. برنامه درسی ناشی از این هدف نیز برگرفته از دانش‌های موجود و هم‌چنین رهنمودهای قرآن، سنت پیامبر اکرم(ص) و اهل بیت می‌باشد. به علاوه، در ایجاد برنامه‌ی درسی مبتنی بر ارزش‌ها و عقاید اسلامی، باید  به مقاصد و اهداف اعتقادی و دینی توجه نمود، به عبارت دیگر، این مقاصد و اهداف بعضاً مستقل، باید با هم تلفیق شوند، هدف این مطالعه ارائه‌ی  پیش‌فرض‌های برنامه‌ی درسی آموزش سلامت جنسی از منظری اسلامی بود که به ساختار دانش مربوط به سلامت جنسی نیز توجه نماید، بدین منظور با استفاده از روش هم‌سوسازی، پس از بررسی آیات قرآنی و روایات و احادیث، پیشینه‌ی تحقیقات انجام شده و دیدگاه‌های محققین غربی و اسلامی، بر اساس الگوها و عناصر یک برنامه‌ی درسی، پیش فرض‌هایی برای تعیین اهداف کلی، عینی، تعیین محتوا، روش‌های یاددهی - یادگیری، ارزشیابی، انتخاب مدرس، منابع کمک آموزشی برای تدوین برنامه‌ی درسی آموزش سلامت جنسی ارائه گردید.

کلیدواژه‌ها


الف. فارسی
قرآن مجید
ابن بابویه، محمدبن علی، (1413 ق). من لا یحضره الفقیه، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه ‏، جلد 3.
ابوالقاسمی، ناریا؛مرقاتی خویی، عفت السادات؛ تقدیسی، محمدحسین(1389). تبیین تربیت جنسی دانش آموزان ایرانی از دیدگاه مربیان بهداشت مدارس ابتدایی.مجله دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشت، 30 (تابستان):27.
اصفهانی، زهرا و همکاران (1389). راهنمای آموزش پیش‌گیری از ایدز برای افراد در معرض رفتارهای خطر. تهران: انتشارات رسانه تخصصی.
امینی، ابراهیم(1368). آیین تربیت. تهران: انتشارات اسلامی.
بهشتی، محمد(1385). تربیت جنسی از منظر فیض کاشانی.دوفصلنامه تربیت اسلامی، 3:89.
پور امینی، محمدباقر(1383). تربیت جنسی در سیره نبوی.روان‌شناسی و علوم تربیتی، تربیت اسلامی، 8 (پاییز):165-182.
خسروی، زهره؛ باقری، خسرو (1387). راهنمای درونی کردن ارزش‌های اخلاقی از طریق برنامه‌ی درسی.فصل‌نامه‌ی مطالعات برنامه درسی، 8: 82 و 91.
دوایی،مهدی؛بنی‌سی،پری‌ناز(1384). تربیتجنسی دراسلام. دومینکنگرهسراسری خانوادهوسلامتجنسی. تهران: دانشگاهشاهد.
رضازاده شیرازی، فاطمه بیگم(1369). نظام جنسی کودک و نوجوان در اسلام. پایان نامه کارشناسی ارشد ، دانشگاه تربیت مدرس.
رفیعی، بهروز(1383). تربیت جنسی دراسلام، انتشارات تربیت اسلامی.
رئیس دانا، فرخ لقا(1391).برنامه ریزی آموزشی و درسی: بازتعریف برنامه ریزی آموزشی و درسی.ماهنامه رشد تکنولوژی آموزشی، شماره 3، آذر
سید رضی(1387). نهج‌البلاغه، ترجمه ابراهیم منهاج.
شریعتمداری،مهدی(1384). اصولومبانیمدیریت. تهران: کوهسار.
شکوهی، غلامحسین (1363). تعلیم و تربیت و مراحل آن. مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
شهیدثانی، زین‌الدین‌بن‌علی(1377). شرح مصباح‌الشریعه. ترجمه عبدالرزاق گیلانی، یک جلد، چاپ اول، تهران: انتشارات پیام حق.
صانعی، سیدمهدی (1390). پاکیزگی و بهداشت در اسلام.چاپ سوم، قم: مؤسسه بوستان کتاب مرکز چاپ و نشر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه.
طباطبایی، سیدمحمدحسین(1374).المیزان فی تفسیر القرآن،چاپ پنجم،ترجمه موسوی همدانی، محمد باقر، قم: انتشارات اسلامى جامعه‏ى مدرسین حوزه علمیه قم.
طبرسی، حسن‌بن‌فضل(1365).مکارم الاخلاق. ترجمه سیّد ابراهیم میرباقری، تهران: مؤسسه‌ی انتشارات فراهانی.
فرمهینی فراهانی، محسن (1383). بررسی محتوای مناسب برای تربیت جنسی در مدارس از دیدگاه والدین، معلمان و دانش آموزان. تربیت اسلامی، پژوهشکده تعلیم و تربیت.
فرهادیان، رضا(1378). مبانی تعلیم و تربیت در قرآن و احادیث. قم: مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی‌حوزه علمیه.
فروتن، سیدکاظم؛ خیام‌فر، فریدون (1390). رازهای زندگی: 1500 پیام خوشبختی برای همسران: هر دو بدانیم. تهران: انتشارات زمان.
فقیهی، علی‌نقی؛ شکوهی‌یکتا، محسن؛ پرند، اکرم(1387).آموزش جنسی به کودک و نوجوان از دیدگاه اسلامی و مطالعات روان شناختی.دوفصلنامه تربیت اسلامی، 7 (پاییز و زمستان):51.
قادری، مصطفی(1390).ماهنامه رشد تکنولوژی،شماره ۲.
قائمی،علی(1369). تربیتوسازندگی دختران.مجلهتربیت. 7: 8-11.
قنبری،امید(1379).زندگی‌نامهوخدماتعلمی وفرهنگی استادشهیدمرتضی مطهری. تهران: انجمنآثارومفاخرفرهنگی.
قریشی، سعید (1389). آشنایی با برنامه‌ی درسی ملی، رشد معلم، شماره اول: 47.
کلینی، محمدبن یعقوب(1375). اصول کافی. ترجمه محمد باقر کمره ای، چاپ سوم، قم: اسوه
متقی‌فر، غلامرضا (1388). آموزش جنسی در مدارس.فصل‌نامه تربیت اسلامی، شماره 8.
مطهری، مرتضی(1370).انسان کامل.چاپپنجم، تهران: صدرا.
مکارم شیرازی، ناصر(1378). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه؛ نشر حبیب.
ملکی،حسن (1382). رویکردتلفیقیبهبرنامهدرسی،تهران:اولیاومربیان.
مهاجر،تانیا (1380). اصولآموزشبهبیمار،راهنمایآموزشبهبیمارجهتکلیهاعضاءتیمبهداشتیودرمانی،تهران: نشرسالمی.
موسی‌پور،نعمت‌الله (1382).مبانیبرنامه‌ریزیآموزشمتوسطه،مشهد.
میرمحمدعلی‌ئی، ماندانا؛ مدرس، مریم؛ مهران، عباس؛ اشتری ماهینی، محجوبه (1384). بررسی تأثیر آموزش پیشگیری از بیماری‌های مقاربتی در زوجین بر اساس مدل باور بهداشتی، حیات، مجله دانشکده پرستاری و مامایی، 4-3: 89.
وزیری،امیرحسین (1351).آموزشجنسی درمدارس. مجلهدرس‌هایی ازمکتباسلام. 8:  52-54.
ب. انگلیسی
Ashraf, S.A. (1998). The concept of sex in Islam and sex education.Muslim Education Quarterly, 15 (2): 37-43.
Brady, L. and Kennedy, K. (1999).Curriculum Construction , Sydney: Prentice Hall.
Creswell,John.W.(1994).Research Design qualitative  of Quantitative.Approaches.London: SAGE Publications.
Davis, D. and Butler, T. (1996).Health and Physical Education, Book 2, National Library of Australia:Macmillian
Evans,D. and Tripp,John H. (2006). Sex Education:The case for Primary prevention and peer education.Current Paediatrics.16:95-99.www.Scincedirect.com.
Exploitation: Aguardian Programme in  Mwanza,Tanzania.Reproductive Healts Matters.6: 19-30.www.Scincedirect.come.
Halstead, J.M. (1997). Muslims and Sex education.Muslim Education Quarterly, 26(3): 317-330.
Halstead, J.M. and Lewicka, K. (1998). Should Homosexuality be taught as an acceptable alternative lifestyle? A Muslim perspective, Cambridge Journal of Education, 28(1): 49-64.
Halstead, J.M. and Reiss, M.J. (2003).Values in Sex education: From principles to practice. London:RoutledgeFalmer.
Lovat T.J. and Smith, D.L. (2003).Curriculum: action on reflection revisited, 4th Edition, Wentworth Falls Australia: Social Science Press.
Mabud, S.A. (1998).An Islamic view of sex education.The Muslim Education Quarterly, 15(2): 67- 93.
Mantell,Joanne E; Harrison,Abigail; Hoffman,Susie; Smit,Fennifer A; Setin,Zena A & Exner,Theresa M. (2006). The Mpondombili Project: Preventing HIV/AODS and Unintended Pregnancy anong Rural South African School-Going Adolescents. Reproductive Health Matters. 14: 113-122.www.Scincedirect.come.
Marsh, C. and Willis, G. (1999).Curriculum: Alternative Approaches, Ongoing Issues, Sydney:SAN04188 Prentice Hall.
Mgalla,Zaida; Schapink,Dick J&Boerma.Ties. (1998). Protecting School girls against  sexual.
Noibi, D. O. (1998). The Islamic concept of sex, sexuality and sex education: A theological perspective.Muslim Education Quarterly, 15(2): 44- 67.
Pokharel,Shreejana; Kulczcki,Andrzej & Shakya,Sujeeta. (2006). School- Based Sex Education in Western Nepal:Uncomfortable for Both Teachers and Students.Reproductive Health Matters, 14:156-161.
Sanjakdar, F. (2000).A study of the hidden and core curriculum of an Islamic school, M.Ed. thesis (unpublished) University of Melbourne, Australia.
Sanjakdar, N. (2000). Why do Muslim parents choose King Khalid Islamic College of Victoria? M.Ed thesis (unpublished) University of Melbourne, Australia
Sanjakdar, N. (2004). The critical role of schools and teachers in developing a sexual health education curriculum for Muslim students. M.Ed. thesis (unpublished) University of Melbourne, Australia.
Sanjakdar, N. (2005). Teachers’ struggle for an Islamically appropriate sexual health education curriculum at their school, M.Ed thesis (unpublished) University of elbourne, Australia.
Sarwar, G. (1996). Sex Education: The Muslim Perspective. 3rd Edition, UK: The Muslim Education Trust.
Saylor, J.G., Alexander, W.M. and Lewis, A.J. (1981).Curriculum planning for better teaching and learning, 4th Edition, NY: Holt, Rinehart and Winston.
Turkel,A.R. (2004). The Hand that rocks the cradle rocks the boat:The empowerment of women. Journal of the AmericanAcademy of Psychoanalysis & Dynamic Psychiatry, 32(1): 41-53.
Walker, D.F. (2003).Fundamentals of curriculum: passion and professionalism.Mahwah, NJ:Lawerence Erbaum Associates.