بررسی تطبیقی فعالیت‌های فوق‌برنامه دوره ابتدایی ایران با کشورهای آمریکا، انگلستان و مالزی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی

2 دبیر آموزش و پرورش ناحیه 3 کرمانشاه

چکیده

هدف این پژوهش مطالعه­ی تطبیقی فعالیت­های فوق­برنامه در مقطع ابتدایی ایران با کشورهای آمریکا، انگلستان و مالزی، جهت ارائه­ی پیشنهادهایی در حوزه فعالیت­های فوق­برنامه است. این پژوهش از نوع مطالعات تطبیقی می­باشد و با استفاده از روش جورج بردی انجام شده است. کشورهای آمریکا و انگلستان به این دلیل که هر یک به نوعی مهد فعالیت­های فوق­برنامه در جهان بوده­اند و مالزی نیز به عنوان کشوری مسلمان که دارای فعالیت­های فوق­برنامه­ی ساختارمند است؛ انتخاب شده­اند. نتایج پژوهش نشان می­دهد کشورهای مورد مطالعه در فعالیت­های فوق­برنامه اهداف مشترک و متنوعی را دنبال
می­کنند، در ایران بر اهداف کلی و حیطه­های نگرشی تأکید شده است. کشورهای منتخب بر آشنایی با مذاهب و فرهنگ­های گوناگون محلی، منطقه­ای و جهانی، درک ارزش­های سنت­های خود و دیگران و افزایش تحمل و سعه­صدر در مقابل فرهنگ­های دیگر و ... تأکید دارند، این اهداف در ایران کمتر مورد توجه قرار گرفته است. محتوای برنامه‌ها در ایران از تنوع کمتری برخوردار است و بیشتر به فعالیت­های مذهبی اهمیت داده شده است. تفاوت عمده ایران با سایر کشورها در اجرای برنامه­ها، این است که زمان و ساعتی مشخص برای این­گونه فعالیت­ها در مدارس پیش­بینی نشده است، میزان مشارکت معلمان درکشورهای مورد مطالعه بیش­تر از ایران است. ارزشیابی برنامه­ها در کشورهای منتخب به صورت عمل‌کرد دانش­آموزان و گزارش کار می­باشد. در پایان این پژوهش، پیشنهادهایی برای بهبود نظام آموزشی ایران در حوزه­ی فعالیت فوق­برنامه ارائه گردیده است.

کلیدواژه‌ها


  1. الف. فارسی

    1. احمدوند، محمد علی. مهجور، سیامک رضا (1389). آشنایی با فعالیت­های تربیتی و اجتماعی. تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.
    2. احمدی، حسین. شکوهی، مرتضی. سیاه پشت، مهرداد (1384). راهنمای طراحی و اجرای فعالیت­های مکمل و فوق برنامه در ابتدایی. تهران: انتشارات آزمون نوین، چاپ اول.
    3. اداره کل امور فرهنگی و هنری(1380). نقش مهر، رهنمود برگزاری مسابقات و جشنواره­های فرهنگی و هنری دانش­آموزان.
    4. اداره کل آ.پ شهرستان­های استان تهران (1389). ترنّم آغازین. تهران: انتشارات مهر.
    5. اسمیت، فیلیپ جی(1377). فلسفه آموزش و پرورش. ترجمه سعید بهشتی، انتشارات آستان قدس رضوی.
    6. بخشنامه اداره کل آ.پ شهرستان­های استان تهران، شماره 4/18135، تاریخ 24/12/1389،اردو.
    7. بخشنامه اداره کل آ.پ شهرستان­های استان تهران،بخشنامه شماره:44/164764مورخ 17/7/ 1389، جشنواره مراسم آغازین.
    8. بخشنامه اداره کل آموزش و پرورش شهرستان­های استان تهران، بخشنامه شماره 44/165267 مورخ 18/7/1389،سرود همگانی
    9. بخشنامه شورای هماهنگی و پشتیبانی بسیج دانش آموزی، شماره:457/14/22/8 مورخ 2/11/88، تهران: ستاد اجرایی بسیج دانش آموزی(راهیان نور)

    10. بخشنامه وزارت آ.پ، اداره کل آ.پ شهرستان­های استان تهران، شماره 45/156243 مورخ 30/6/1389.

    1. براتی، علی. زندی، پریوش (1379). بررسی تاثیر فعالیت­های فوق برنامه بر پیشرفت تحصیلی دانش­آموزان. شورای تحقیقات اداره کل آ.پ شهر تهران، طرح پژوهشی.
    2. پیری، موسی(1390). برنامه ریزی درسی مدرسه- محور راهبردی برای تمرکز زدایی از نظام برنامه ریزی درسی. مجله پژوهش­های برنامه درسی، انجمن مطالعات برنامه درسی ایران، دوره اول، شماره اول بهار و تابستان 1390.
    3. ترنیکی، مرتضی. (1388). نقش برنامه­های درسی و فعالیت­های فوق برنامه در تبیین تربیت دینی از دیدگاه معلمان و مربیان پرورشی شهر قوچان سال1388-1387. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.
    4. تیمورنیا، مهین (1390). بررسی تطبیقی فعالیت­های فوق­برنامه دوره ابتدایی در ایران با کشورهای آمریکا، انگلستان و مالزی به منظور ارائه­ی راهکارهای مناسب برای بهبود نظام آموزشی ایران. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی.
    5. جعفری، مهدی (1390). بررسی میزان توجه به تربیت شهروندی در برنامه درسی پنهان
       دوره­ی ابتدایی از دیدگاه معلمان شهر بیرجند. پایان نامه ارشد برنامه ریزی درسی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی.
    6. حاجی­آقالو، عباس.آقازاده، محرم و دیگران(1383). راهنمای تهیه فعالیت­های مکمل و فوق برنامه. تهران: انتشارات مؤسسه فرهنگی منادی تربیت.
    7. حسنی، محمد (1381). بررسی تطبیقی و مقایسه­ای فعالیت فوق برنامه در چند کشور جهان. تهران: معاونت پرورشی وزارت آ.پ.
    8. دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی (1388)، نظام­های آموزشی کشورهای جهان[1].
    9. زاهدی، مرتضی (1375). فلسفه تربیت و فعالیت­های تربیتی. تهران: مؤسسه انتشارات آوای نور.
    10. ستایش، حسن (1385). امورتربیتی چرا حذف چرا احیاء؟! دفتر برنامه ریزی و تالیف کتب درسی؛ وزارت آموزش و پرورش سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی.
    11. سیلور، جی. گالن. الکساندر، ویلیام ام (1380). برنامه­ریزی درسی برای تدریس و یادگیری بهتر. ترجمه­ی غلامرضا خوی­نژاد، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ ششم.
    12. ضیایی­چمگرانی­، مرتضی علی (1385). بررسی مدیریت و کیفیت کلاس­های مکمل و فوق برنامه مدارس دوره راهنمایی استان اصفهان در سال تحصیلی85-84. طرح پژوهشی، شورای تحقیقات سازمان آموزش و پرورش استان اصفهان.
    13. غفاری، راضیه (1389). بررسی و مقایسه استانداردهای فضاهای آموزشی مدارس ابتدایی ایران، انگلستان و آلمان. پایان­نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی.
    14. فتح­آبادی، محمد باقر (1382). ضرورت و چگونگی ایجاد فعالیت­های فوق­برنامه از دیدگاه دانش­آموزان اولیاء و مربیان دوره­ی متوسطه شهرستان­های استان مرکزی در سال تحصیلی82- 81. طرح پژوهشی، شورای تحقیقات سازمان آ.پ استان مرکزی.
    15. فتحی واجارگاه، کوروش (1386). برنامه درسی به سوی هویت­های جدید (شرحی بر نظریات معاصر برنامه درسی). جلد اول، تهران: انتشارات آییژ .
    16. فرهادی، شهریار (1383). بررسی تاثیر فعالیت در شورای دانش­آموزی بر عزت نفس و مسئولیت­پذیری دانش­آموزان مدارس راهنمایی در شهرستان کرج در سال تحصیلی 82-83. پایان­نامه کارشناسی ارشد.
    17. فضلی خانی، منوچهر. مظفری، عباسعلی (1382). راهنمای تهیه و تدوین فعالیت­های مکمل و فوق­برنامه. تهران: انتشارات مؤسسه فرهنگی منادی تربیت، چاپ دوم.
    18. کاظمی، محسن (1378). بررسی تاثیر فعالیت­های فوق برنامه بر میزان مسئولیت پذیری دانش­آموزان دختر و پسر دبیرستان­های شهرستان دماوند. پایان نامه ارشد، دانشگاه آزاد رودهن.
    19. کریم­زاده، اسماعیل. شکوهی، مرتضی. سیاه پشت، مهرداد. روحانیان، سیاوش. سجادی، ربیع (1388). آموزش آداب و مهارت­های زندگی اسلامی(طرح کرامت) پایه چهارم. تهران: انتشارات رایان آبتین داده پرداز، چاپ اول.
    20. کفراشی، محمدحسین (1383). بررسی تطبیقی اثربخشی فعالیت­های پرورشی مدارس راهنمایی آ.پ استان قم. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد رودهن.
    21. کیوانفر، زهرا (1389). بررسی تطبیقی و تحلیلی اوقات فراغت و فعالیت­های فوق برنامه مدارس ابتدایی در کشورهای ایران و آمریکا. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.
    22. مددی، سهیلا (1377). بررسی میزان تحقق اهداف کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان از دیدگاه مربیان و اولیاء کانون­های شهر اصفهان. طرح پژوهشی.
    23. معاونت پرورشی و تربیت بدنی (1388). اساسنامه تعاونی­های آموزشگاهی. وزارت آ.پ، با همکاری وزارت تعاون؛ معاونت تحقیقات، آموزش و ترویج.
    24. ملکی، حسن (1368). بررسی مقایسه­ای برنامه­های تعلیمات اجتماعی مقطع ابتدیی کشورهای ایران، آمریکا و استرالیا از نظر اصول و معیارهای سازماندهی تجربیات یادگیری. پایان­نامه کارشناسی ارشد. پژوهشکده تعلیم و تربیت.
    25. ملکی، حسن (1380). آشنایی با فعالیت­های تربیتی و اجتماعی. زنجان: انتشارات سلاله.
    26. موسوی، سیدروح ا... (1388). بررسی تطبیقی فعالیت­های فوق برنامه در مدراس ابتدایی ایران، آلمان و ژاپن. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبائی.
    27. نور، آذر (1386). بررسی تطبیقی چگونگی اوقات فراغت جوانان ایرانی با کشورهای آمریکا و ژاپن. طرح پژوهشی. سازمان ملی جوانان.
    28. وزارت آ.پ (1389). شیوه­نامه اجرایی شورای دانش­آموزی/ مدارس ابتدایی- راهنمایی- متوسطه/ اداره کل امور تربیتی.

    ب. انگلیسی

    1. Adams, G. Natalie. Mary Shea, Christine (2008). Learning to Teach A Critical Approach to Field Experiences, New Jersey London: PUBLISHERS Mahwah.
    2. Ashcroft, Kate. Palacio, David (2003). Implementing the Primary Curriculum: Ateacher’s Guide. Published: The falmer Press.
    3. California Lawyer. (2011). ‏Education Code law.onecle.
    4. Care Matters: Best Practice in Schools Working Group Report. Professor Dame Pat Collarbone. https://www.education.gov.uk/publications/.../DFES-00532-2007.
    5. Carpenter, Hannah. Peters, Mark (2010). Extended services subsidy pathfinder in schools: evaluation. Staffordshire University.
    6. Chaplin, Duncan. Puma, J. Michael (2003). What “extras” do we get with extracurriculars? The Urban Institute, Washington, DC 20037
    7. Cory. J. Blomfield, Bonnie L. Barber, (2009). Australian adolescent extracurricular activity participation and self- concept.
    8. 8.    ‏Cross, Brown. Amanda. Gottfredson. C. Denise (2010). Society for Community Research and Action 2010.
    9. Donnell, Lisa O. Morris, Marian (2006). Educational Research Education Outside the Classroom: An assessment of activity and practice in schools and local authorities Appendix of Questionnaires.
    10. 10.  Education in England, 2011. http://www.educationengland.org. uk/history/

    11. Esa, Ahmad bin (2004). The Role of Cocurriculum in the Development of Generic Skillshttp://www.pdfcari.com.

    12. Fretell, K. Elbert (1980). Extracurricular activities in secondary schools. Columbia University.

    13. Garis panduan pelaksanaan kokurikulum berkredit berasaskan kontrak pembelajaran.www.ukm.my/e-pelajar/pdf/012011/bul_120111-6.pdf.

    14. Gilby, Nicholas. Mackey, Tara (2006). Extended Services in Primary Schools in 2006. BMRB Social Research.

    15. Ghani, A. Muhammad Faizal. Siraj, Saedah (2011). School effectiveness and improvement practices in excellent schools in Malaysia and Brunei. University of Malaya: Kuala Lump.

    16. Jamalis, Marjohan. Fauzee, Mohd Sofian Omar (2007). Developing Human Value through Extra Curricular Activities. The Journal of Human Resource and Adult Learning, Vol. 3, Num. 1, July, Universiti Putra Malaysia.

    17. Jfoster, R. Charles (1925). Extracurricular activities in the school. Pittsburgh. hg1.tabaar.com/Nashrie/Files/1154.doc.1390

    18. House, Alexandra (2008). Schools and sustainability A climate for change? London WC2B 6SE. www.ofsted.gov.uk.

    19. https://www.education.gov.uk/publications/.../DFES-00532-2007

    20. Isa, Badrul (2010). Multiculturalism in art education: A Malaysian perspective. Universiti Teknologi Mara Malaysia.

    21. Kelly, A.V. (2004). The Curriculum Theory and Practice. London: SAGE Publications.pdf.

    22. Kerr, Barbara. (2009). Encyclopedia of Giftedness, Creativity, and Talent. A SAGE Reference Publication.

    23. Larson, R. (2006). Organized activities as contexts for development: Extracurricular activities, after-school and community programs. Mahwah, NJ: Lawrence, Erlbaum.

    24. Laws of Malaysia: Scots association of Malaysia (2006). http://202. 75.6.111/Akta/Vol.pdf.

    25. Lunenburg, C. Fred. (2010). Extracurricular Activities.

    26. Malaklolunthua, Suseela. Rengasamyb, C. Nagappan (2011). School redesign for fostering multiculturalism in Malaysia: Augmenting the ‘Vision School’. Kuala Lumpur, Malaysia Selangor Human Resource Development Center.

    27. Mat Som, Ahmad Puad. Furqan, Alhilal. (2010). Nurturing experiential learning co-curriculum activities: case studies of tourism clubs in secondary schools. Journal of academic research.Vol. 2. No. 4. July 2010. Universiti Sains Malaysia.

    28. Meriam bt, Sharifah (2007). Cabaran kepimpinan kokorikulum. Universiti Industri Selangor.

    29. Meyers, Joel. Perez, Laura. (2004). Structured Extracurricular Activities among Adolescents. University of Kentucky.

    30. McRee, Nick. Guest, M. Andrew.(2008). A School-Level Analysis of Adolescent Extracurricular Activity, Delinquency, and Depression.

    31. Miller, Lesley. Wan Jan, Saiful, Wan. Extended services: ensurin sustainability using the social enterprise model Guidance report. www.sel.org.uk/.../Extended-Services-Report-incl-Case-Studies.pdf.

    32. Minnistry of Education Malaysia (2006). Integrated Curriculum For Secondary Schools Curriculum Specifications.

    33. Pettit, G.s.,laird, Bates, J.E ,and Dodoge K.A.(1997). Patlerns of after school care I in middle childhood: risk factors and Developmental outcomes. Merrill palmer Quarterly, 43,515-538.

    34. Pkins Sim, Sandra (2008). Non-Scchool CurriCulum Supporting Positive Development Through Structured Activities. SAGE Publication.

    35. Religious Education. The non-statutory national framework (2004). Qualifications and Curriculum Authority. www.qca.org.uk

    36. Regional Seminar and Workshop (2009). Strengthening Cooperation on Education to Achieve ASEAN Caring and Sharing Community. Bangkok . Country Report  Malaysia.

    37. Research Report (2010).Extended Services evaluation end of year one report. www.education.gov.uk/publications/eOrderingDownload/ DFE-RR088.pdf.

    38. Salkind, J. Neil (2008). Encyclopedia of Educational Psychology. Sage Publications. http://en.wikipedia.org/wiki/Extracurricular_ activity.

    39. Shuriye, O. Abdi (2011). The Role of Credited Co-Curricular Programmes Internationalization and Infusing Values into Student’s Personality. Department of Science Faculty of Engineering. International Islamic University. Malaysia.

    40. Smitht, P. Henry (2007). The relationship between scores on the Bell Adjustment Inventory and participation in extra-curricular activities. http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S002206630766930X.

    41. Stearns, Elizabeth. Glennie, J. Elizabeth (2010). Extracurricular activities distribution across and academic correlates in high school. http://www.sciencedirect.com/science.pdf.

    42. Tierney, G. William. Hallett, E. Ronald (2006). Rossier School of Education. University of Southern California Los Angeles, CA 90089-4037.

    43. Third Sub-regional South-East Asian Teacher Training Workshop. (2006). Seeing with Young Eyes. Published: UNESC Bangkok http://unesdoc.unesco.org/images/0017/001791/179114e.pdf

    44. Thornton, J. Stephen (2005). Teaching social studis that matters Curriculum for Active Learning. New York: Teachers College Press.



    [1]. http://www.iranculture.org/fa/default.aspx?current=listViewDoc&currentDGID=3